شهر آفتاب در دست ناشران

سرای نور؛یک هفته مانده به برگزاری سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران قصد کردیم سری به شهر آفتاب بزنیم تا از نزدیک شاهد مراحل آماده‌سازی غرفه‌ها و دیگر بخش‌های این بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور باشیم. اما رفتن به شهر آفتاب خودش سفری یک روزه است.

شاید بهترین مسیر مترو باشد اما ایستگاه شهر آفتاب هنوز راه‌اندازی نشده و باید چاره دیگری اندیشید.‌ گزینه بعدی خودروی شخصی است. این روزها تابلوی نارنجی رنگ «شهر آفتاب» در بزرگراه‌های تهران جلب توجه می‌کند که راهنمای خوبی برای یافتن مسیر نمایشگاه کتاب است. به هر حال باید به سمت بزرگراه تهران – قم رفت. نزدیک ظهر است و خبری از ترافیک نیست، اما تصور این‌که این مسیر هفته آینده هم به همین خلوتی باشد، کمی دشوار است. پارکینگ‌ها هنوز بسته است و به سمت ورودی شهر آفتاب رفته و داخل شهر آفتاب می‌شویم و بازدیدمان را از سالن‌های سه‌قلو آغاز می‌کنیم.

پیشرفت ۹۵ درصدی

شهر آفتاب، همانطور که از نامش برمی‌آید یک شهر است و بازدید از همه بخش‌های آن با پای پیاده کار آسانی نیست. آن‌طور که مسئولان نمایشگاه می‌گویند مجموع مساحتی که امسال برای نمایشگاه کتاب در نظر گرفته شده، ۱۱۳ هزار مترمربع است. از سالن‌های سه‌قلو وارد فضای ساختمانی مسقف نمایشگاه می‌شویم. این سه سالن بزرگ که هر یک مساحتی کمتر از یک زمین فوتبال دارند، میزبان بخش ناشران عمومی خواهند بود. هنوز غرفه‌بندی‌های ابتدایی صورت نگرفته و موکت‌های لوله شده آبی و قرمز لحظه‌شماری می‌کنند تا روی زمین پهن شوند. کارگرها مشغول غرفه‌بندی‌اند. می‌گویند همین یکی دو روز کارشان تمام می‌شود و پس از آن غرفه‌ها برای غرفه‌آرایی تحویل ناشران می‌شود تا کتاب‌ها را بیاورند و بچینند. اتفاقا از چهارشنبه تحویل غرفه‌ها آغاز شده است.

البته مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد که سخنگوی سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب هم به‌شمار می‌آید چندان نگران نیست و به جام‌جم می‌گوید: چیزی نزدیک به ۹۵ درصد امور نمایشگاه انجام شده و پنج درصد باقیمانده در روزهای آتی انجام خواهد شد. همایون امیرزاده با بیان این‌که مجموعه پیمانکاران با جدیت کار را دنبال می‌کند تا در موعد مقرر زیرساخت‌های لازم و غرفه‌ها آماده شود، عنوان می‌کنند: عمده اقدامات صورت گرفته است و نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

به سمت جنوب سالن وسطی وارد سالن ملل می‌شویم که قرار است میزبان بخش کشورهای خارجی باشد. در این سالن هم پیمانکاران در حال غرفه‌آرایی سه چهار غرفه هستند؛ از جمله غرفه ژاپن. جلوتر افراد دیگری در حال تکمیل غرفه‌های اطلاع‌رسانی هستند.

جانمایی ناشران

از سالن‌ها خارج می‌شویم و به سمت چادرها می‌رویم. این چادرها در چهار بخش میزبان بخش کودک و نوجوان، بین‌الملل، دانشگاهی و آموزشی خواهند بود. چادرهای موقت همواره پاشنه آشیل نمایشگاه کتاب بوده‌اند و بیشتر انتقادها متوجه آنها بوده است. اما به نظر می‌رسد با دستگاه‌های بزرگ تهویه که برای این چادرها در نظر گرفته شده، مخاطبان ترغیب شوند سری هم به بخش‌های دیگر بزنند. امیرزاده درباره این چادرها می‌گوید: «اگر در کیفیت و امکانات چادرهایی که سال گذشته و امسال در شهر آفتاب مورد استفاده قرار گرفته‌اند دقت کنید،‌ می‌بینید به هیچ وجه چادرهایی که در مصلای تهران برای بخش‌های مختلف نشر مهیا می‌شد، با چادرهای جدید قابل مقایسه نیستند.»

در بخش‌های کودک و نوجوان و بین‌الملل برخی از ناشران در حال غرفه‌آرایی هستند. برخی هم آمده‌اند و از این و آن محل غرفه‌ خود را می‌پرسند. اما به نظر می‌رسدسی‌اُمین نمایشگاه کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» از تاریخ ۱۳ تا ۲۳ اردیبهشت ماه در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب برگزار خواهد شد. در حالی که دو بخش دیگر هنوز جای کار دارد. البته سخنگوی نمایشگاه کتاب می‌گوید قبل از دهم غرفه‌ها را برای تحویل به ناشران آماده خواهیم کرد. او با اشاره به این‌که پیشرفت‌ بخش‌های مختلف متفاوت است، عنوان می‌کند: در بخش کودک سازه‌ها آماده‌تر است و در حال غرفه‌سازی هستند و ناشرانی که متراژ بیشتری گرفته‌اند زودتر برای غرفه‌سازی اقدام کرده‌اند. نقشه‌ها به تائید رسیده و جانمایی ناشران در جریان است.

آن‌طور که سخنگوی نمایشگاه کتاب می‌گوید تا امروز بیش از ۲۶۰۰ ناشر در بخش داخلی برای حضور در نمایشگاه کتاب ثبت نام کرده‌اند که در این میان ۱۵۴۵ ناشر در بخش عمومی، ۳۷۳ در بخش کودک، ۵۵۲ ناشر دانشگاهی و ۱۳۷ ناشر در بخش آموزشی هستند. در بخش بین‌الملل نیز در مجموع ۱۳۴ غرفه برای عرضه کتاب لاتین و عربی برپا می‌شود که ۴۲ غرفه در سالن با متراژ ۲۲۰۰ متر برای ناشران لاتین و ۹۲ غرفه در سالنی با متراژ دو هزار متر در اختیار ناشران عرب‌زبان قرار خواهد گرفت. به گفته امیرزاده تاکنون نیز هشت محموله کتاب به نمایشگاه کتاب رسیده است.

افزایش ظرفیت مترو

اما یکی از مشکلات اصلی مردم دربازدید از نمایشگاه کتاب مسیر آن است. سخنگوی نمایشگاه کتاب با بیان این‌که در بحث تردد مخاطبان، مترو ظرفیت و سرعت خود را با افزایش تعداد واگن‌ها بالا برده است، می‌افزاید: بر این اساس انتظار داریم که نسبت به سال گذشته شهروندان با مشکلی روبه‌رو نشوند. برای مسیر ایستگاه مترو تا میدان فرهنگ در شهر آفتاب نیز سایبان تعبیه شده تا مخاطبان از آفتاب و باران در امان باشند.

افزایش پارکینگ‌ها و قابلیت پارک ۸۰۰۰ خودرو، افزایش تعداد نمازخانه‌ها چه از نظر متراژ چه از نظر تعداد، تعبیه ۶۰ شاتل برقی در رینگ داخل نمایشگاه برای تسهیل ایاب و ذهاب سالمندان و افراد کم‌توان، همچنین امکان استقرار ۵ هزار دانشجو که از شهرستان‌های مختلف برای بازدید از نمایشگاه به تهران می‌آیند در مهمانسرای مجموعه مرقد مطهر امام خمینی (ره) از دیگر اقداماتی است که به گفته امیرزاده برای رفاه بیشتر مخاطبان در نظر گرفته شده است.

استانبول به نمایشگاه کتاب می‌آید

نمایشگاه کتاب در کنار نمایش و عرضه کتاب شاید بهترین عرصه برای فعالیت‌های ترویجی در حوزه کتاب و کتابخوانی باشد. به گفته امیرزاده، امسال در بخش‌های جنبی و در حوزه دیپلماسی فرهنگی شاهد تحرک بیشتری نسب به دوره گذشته هستیم: امسال برای نخستین بار علاوه بر کشور میهمان یعنی ایتالیا، ما میزبان شهر استانبول به عنوان شهر میهمان در این دوره از نمایشگاه خواهیم بود که با تعدادی نویسنده و فعالان حوزه نشر در این دوره حضور پیدا می‌کنند.

او با بیان این‌که در بخش داخلی سرای اهل قلم از حالت متمرکز خارج شده و در تمامی بخش‌های اصلی نمایشگاه پراکنده شده است، عنوان می‌کند: در کنار این موارد، در نمایشگاه امسال روز استان‌ها برپا می‌شود که با نگاهی تازه به ظرفیت‌های اقوام ایرانی و گفت‌وگوی فرهنگی اقوام ایرانی اختصاص دارد. همچنین امسال شاهد ایجاد فضای مفرح و شاداب با دعوت از گروه‌های موسیقی اقوام و برگزاری ۱۴۰ تئاتر محیطی در فضای نمایشگاه خواهیم بود.