سرای نور؛
ایتالیا مهمان ویژه سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران است، صنعت نشر ایتالیا در سال های اخیر نسبت به دوران گذشته خود از رشد خوبی برخوردار شدهاند، برای اولین بار از سال ۲۰۱۰ به بعد صنعت چاپ و نشر ایتالیا(شامل کتب، نشریات دیجیتال، کتابهای درسی و متفرقه و غیره) توانسته به ارقام مثبتی دست پیدا کند. رشد حدوداً ۰٫۵ درصدی نسبتا کم است اما با این وجود یک نقطه عطف به حساب می آید که در نیمه اول ۲۰۱۶ نیز تأیید شده است.
در سال ۲۰۱۱ ارزش کل بازار قیمت روی جلد کتاب در ایتالا برابر با ۳٫۲۳۶ بیلیون یورو بوده است. در سال ۲۰۱۵ این مبلغ در مقایسه با سال ۲۰۱۴ از ۲٫۶۶۷ بیلیون به ۲٫۴۸۰ بیلیون رشد کرده است. (رشد ۰٫۵ درصد).این نشان می دهد که در مدت چهار سال کل این صنعت تقریبا ۵۵۶ میلیون یورو از دست داده است. در کانالهای معاملاتی (کتاب فروشیها، خرده فروشان بزرگ و کتاب فروشیهای آنلاین)، که به بهترین شکل مورد نظارت قرار گرفتهاند مشخص شده که فروش به مبلغ ۲۳۰ میلیون یورو و ۱۸٫۳ میلیون نسخه کاهش داشته است.
یکی از دلایل ناکامی نشر ایتالیا در سال های اخیر کاهش سرانه مطالعه در این کشور است، آمارها نشان می دهد که تنها ۴۳ درصد از جمعیت ایتالیا یعنی حدود ۲۴ میلیون نفر مطالعه می کنند.
اما بازار کتاب های دیجیتال در ایتالیا نسبتا گرم است، بازار کتابهای الکترونیکی در ایتالیا در حال رشد است. با این حال میزان این رشد نسبت به پیش بینیها کند است و این میزان رشد نمیتواند جبران کننده کاهش ارزش ناشی از قیمت ورق و تعداد جلد کتابها باشد.
اما وضعیت صادرات کتاب در ایتالیا چگونه است؟ و آیا ناشران ایتالیایی توانسته اند در معرفی کتابهایشان به نشر بین الملل موفق عمل کنند؟
کشورهای عربی به صورت کلی ۰٫۹ درصد از فروش حقوق نشر ایتالیا را در سال ۲۰۱۶ به خود اختصاص دادهاند(که در مقایسه با ۱٫۳ درصد در ۲۰۱۵ با کاهش روبهرو بوده است). به صورت مطلق میتوان گفت که از سال ۲۰۰۷ که این عدد تنها ۱۵ اثر بود، در سال ۲۰۱۵ به ۷۹ اثر رسیدیم اما در ۲۰۱۶ به ۵۷ اثر کاهش پیدا کرد. ترکیه درسال ۲۰۰۷ اصلا جایی در افقهای انتشاراتی ایتالیا نداشت(البته کار برخی نویسندگان در سالهای قبل و بعد ترجمه شده بود)، اما فروش در ترکیه بین سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ با ۵۰٫۸ درصد رشد روبهرو شد که حاصل ایجاد یک غرفه مشترک در نمایشگاه کتاب استانبول درسال ۲۰۱۴ بود و این مقدار در حال حاضر به بالای ۷۰ درصد فروش به کشورهای خاورمیانه رسیده است.
در آن سوی قضیه صادرات، در ایتالیا کاهش شدیدی در تعداد عناوین منتشر شدهای که ترجمعه از زبانهای دیگر هستند روی داده است، به طوری که این مقدار در سال ۱۹۹۵، ۲۵ درصد بوده و درسال ۲۰۰۰ به ۲۳ درصد رسیده و امروز ۱۷٫۶ درصد میباشد. زبانهایی که برای صنایع چاپ از اهمیت برخودرار هستند، به ویژه زبان انگلیسی، هنوز بیشترین درصد را با ۸۴٫۹ درصد به خود اختصاص دادهاند. با این حال این رقم درسال ۲۰۱۵ به ۹۱٫۲ درصد رسیده است. یکی از شاخصهای نشان دهنده افزایش تمایل به نشر آثار ایتالیایی و خوانندگان آن در سایر فرمهای ادبی و فرهنگی تعداد ترجمهها از زبانهای دیگر است که از ۵٫۹ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۱۵ درصد در امروز رسیده است.
بازگشت تولید به دوران رشد
در سال ۲۰۱۵، چاپ و نشر ایتالیا ۶۹٫۸۶۶ عنوان کتاب (کتابهای جدید، ویرایشهای جدید، کتب کودکان و بزرگسالان و عناوین آموزشی، به جز کتابهای الکترونیکی) را به ارزش رشد ۱٫۵ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۱۴ منتشر کرده است.
میانگین قیمت روی جلد در تولید از سال ۲۰۱۰ با کاهش مداوم رو به رو بودهاست (۱۴٫۷ درصد رشد منفی) که نشان دهنده رشد اندک درسال ۲۰۱۵ است که از ۱۷٫۳۷ به ۱۸٫۴۱ یورو رسیده است.