مسیر «اقدام و عمل» در میدان فرهنگ/ نیازمند «روحیه انقلابی» هستیم

پیام نوروزی رهبر انقلاب و سخنرانی نوروزی معظم له در جمع زائران و مجاوران حضرت رضا(ع) در نخستین روز سال ۱۳۹۵، در یک عنوان خلاصه می شود و آن هم «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» است؛ به بیان دیگر در نگاه اولیه، پیام رهبر بصیر انقلاب، یک پیام اقتصادی و البته تشریح راهکارهای این پیام هم در سخنرانی نوروزی ایشان، نمود عینی دارد.

در عین حال باید اذعان کرد که این پیام و سخنرانی در بُعد فرهنگی و از چند منظر قابل تحلیل است.

معظم له به صراحت در پیام نوروزی می‌فرمایند: «به گمان من، مسئله اقتصاد در اولویت اول است. یعنی وقتی انسان نگاه می‌کند، در میان مسائل اولویت‌دار، از همه فوری ‌تر و نزدیک تر، مسئله‌ اقتصاد است. اگر به توفیق الهی، هم ملت و هم دولت و مسئولان گوناگون، بتوانند در مسئله‌ اقتصاد کارهای درست و بجا و متقن را انجام دهند، امید این هست که در مسائل دیگر، مثل مسائل اجتماعی، مثل آسیب‌های اجتماعی، مثل مسائل اخلاقی، مثل مسائل فرهنگی هم تأثیرگذار باشند.»

همان گونه که ملاحظه می‌شود، در دیدگاه رهبر انقلاب، مسائل اقتصادی هم از این جهت مهم است که در مسائل فرهنگی هم اثر می گذارد.

ایشان همچنین به صراحت و در آخرین فرازهای سخنرانی خود در حرم امام رضا(ع) و در عصر روز اول فروردین ۱۳۹۵ بیان می‌دارند: «در زمینه‌های فرهنگی[هم] کاری که شهید آوینی پیشاهنگش بود و در این اواخر [هم] مرحوم سلحشور (که اینها پیشروان کار انقلابی در این کشورند) اینها را باید ترویج کرد، اینها را باید تقدیر کرد و نام اینها را باید گرامی داشت. کار انقلابی این است. اینکه من بارها تکرار می‌کنم که نیروهای انقلابی را و نیروهای حزب‌اللّهی را باید گرامی بداریم و باید نگه بداریم، به‌خاطر این است؛ کار وقتی با روحیه‌ انقلابی شد، پیشرفت خواهد کرد.»

رهبرانقلاب در ادامه تأکید کردند: «من بحث اقتصاد مقاومتی را عرض کردم؛ فقط یک کلمه [هم] در باب مسائل فرهنگی عرض بکنم. می‌دانید که مسائل فرهنگی به نظر من بسیار مهم است؛ بنده به مسائل فرهنگی اهمّیت بسیار زیادی می‌دهم و آنچه امروز می‌خواهم عرض بکنم، همان مطلبی است که به نظرم سال گذشته بود یا سال قبلش بود که در همین جلسه اوّل سال عرض کردم که این مجموعه‌های خودجوش مردمی که کار فرهنگی می‌کنند – که الان در سرتاسر کشور هزاران مجموعه‌ خودجوش مردمی هست که دارند خودشان کار می‌کنند، خودشان فکر می‌کنند، خودشان تلاش می‌کنند و کار فرهنگی می‌کنند – روزبه‌روز باید توسعه پیدا کنند؛ دستگاه‌های دولتی باید به این‌ها کمک کنند. دستگاه‌های دولتی، آن‌هایی که مربوط به فرهنگند، به جای اینکه آغوش خود را به روی کسانی که نه اسلام را قبول دارند، نه انقلاب را، نه نظام اسلامی را، نه ارزش‌های اسلامی را [باز کنند]، آغوش خود را به روی بچّه‌مسلمان‌ها، به روی جوان های مؤمن، به روی بچّه‌های انقلابی، به روی بچّه‌های حزب‌اللّهی باز کنند؛ این ها می توانند کار کنند و دارند کار می‌کنند؛ کارهای فرهنگی باارزشی دارد انجام می‌گیرد. در همه زمینه‌ها جوانان انقلابی ما می توانند تلاش کنند، کار کنند.»

اکنون باید گفت اگرچه به تعبیر ایشان، مسئله اقتصاد در اولویت اول کشور است، اما بسیاری از مسائلی که در اقتصاد مقاومتی گنجانده شده، بدون حمایت فرهنگ و فرهنگسازی، ره به جایی نخواهد بُرد.

بنابراین، احیا و به حرکت درآوردن تولید داخلی، روشنگری در زمینه ضرورت خودداری مردم از خریدهای خارجی که قدرت تولید داخلی را تضعیف می‌کند، مبارزه جدی با فساد، ویژه خواری و قاچاق، افزایش بهره‌وری انرژی که باعث صرفه‌جویی و عدم اسراف می‌شود و همچنین ضرورت نگاه ویژه و حمایتی به صنایع متوسط و کوچک – که همه و همه در پیشنهادات اساسی حضرت آقا برای اقدام و عمل در زمینه اقتصاد مقاومتی بیان شده است – بدون فرهنگسازی و حمایت فرهنگ و هنر و رسانه از آن، ابتر خواهد ماند.

در حقیقت، این فرهنگ است که باید با اندیشه و تولید محصولات فرهنگی نوآورانه و خلاقانه، هم ذهن مسئولان را به اولویت دادن به تولید داخلی معطوف کند؛ هم اهمیت تولید فاخر ملی را برای تولیدگران بیان نماید و هم برای اولویت مصرف تولیدات داخلی و خودداری از خرید کالای خارجی برای عموم مردم روشنگری کند.

همچنین افزایش بهره‌وری از انرژی و ضرورت دوری از اسراف در کنار روی آوردن مردم به صرفه جویی، بدون آموزش غیرمستقیم به عموم مردم و بدون تبلیغات جذاب و تاثیرگذار محقق نمی شود.

اینجاست که هم تیم فرهنگی دولت و هم مجموعه های خودجوش مردمی – که به تعبیر حضرت آقا در سراسر کشور مشغول کار فرهنگی هستند – باید در یک حرکت هماهنگ و حساب شده، ضمن بهره مندی از تجربیات فرهنگی در گذشته و توجه به روش و سیره پیشروان فرهنگی مانند شهید آوینی یا مرحوم سلحشور، به حمایت از اولویت اول کشور، یعنی اقتصاد، همت گمارند که قطعا نتایج مثبت این حمایت، به خودِ آنان هم برخواهد گشت و نفع آن به همه خواهد رسید.

نکته دیگر این است که اگر به تعبیر رهبر حکیم انقلاب، ابزارهای دشمن، «تبلیغات، نفوذ و تحریم» است، باید برای مقابله با ابزار تبلیغات، از خودِ تبلیغات بهره بُرد و البته برای مقابله با نفوذ، ضمن تلاش برای تقویت همه جانبه ملی جهت نفوذ متقابل، باید به مصون سازی داخلی روی آورد که در اینجا هم نقش فرهنگ و مسائل فرهنگی بسیار مهم و تاثیرگذار است. درباره تحریم هم می توان گفت که ملت ایران، هیچ گاه از تحریم باکی نداشته، ندارد و نخواهد داشت و استقامت مستمر و اعجاب آور ملی در سال‌های پس از انقلاب، گواه این مدعاست. لذا اگر مسئولان کشور به صداقت و صراحت با مردم سخن بگویند و واقعیات بیان شود، این مردم همیشه همراهی کرده، می کنند و خواهند کرد.

کوتاه سخن آن که دشمن همیشه هست و دشمنی می کند؛ پس تهدید هم همیشه هست؛ اما هنر ما باید این باشد که از فرصت‌ها استفاده کنیم و تهدیدها را هم تبدیل به فرصت کنیم و به تعبیر حضرت آقا، اصل قضیه این است که ملت ایران باید بتواند کاری بکند که خود را در مقابل تهدیدهای دشمنان و دشمنی‌های آن‌ها، از آسیب‌پذیری خارج کند. ما باید کاری کنیم که در مقابل تهدید دشمنان، آسیب‌پذیر نباشیم. آسیب پذیری را به صفر برسانیم.

به همین دلیل است که می گوییم باید از فرهنگ و توانمندی‌های متعدد و متنوع فرهنگی، بهره ها برد تا تهدیدها به فرصت تبدیل شود و آسیب پذیری ها به سمت صفر میل کند.

در این راستا، نقش جوانان انقلابی، فعال، خوش فکر و صاحب ایده بسیار مهم است و شایسته است این نوشتار با فرازی از فرازهای پایانی سخنرانی نوروزی رهبرانقلاب به پایان برسد که می‌فرمایند: «جوانان عزیز! کشور مال شما است، فردا مال شما است، امروز هم مال شما است؛ بدانید شما اگر در میدان باشید، شما اگر با ایمان به خدا و توکل به خدا حرکت کنید، شما اگر باور به خود داشته باشید، آمریکا و بزرگ‌تر از آمریکا هیچ غلطی نمی توانند بکنند.»

حسن شیخ‌ حائری

منبع:مهر