موفقیت جهانی آثارایرانی به دلیل سیاه‌نمایی نیست/خودرا تحقیر نکنیم

به گزارش سرای نور؛  نشست رسانه ای عوامل فیلم سینمایی «فروشنده» به کارگردانی اصغر فرهادی با حضور این کارگردان، ترانه علیدوستی و شهاب حسینی بازیگران این اثر سینمایی برگزار شد. اجرای این مراسم را محمد اطبایی برعهده داشت.

به هنگام ورود این سه سینماگر، عکاسان حاضر در مراسم از آنها خواستند که تعدادی عکس از آنها گرفته شود.

اصغر فرهادی در ابتدای این نشست گفت: خوشحالم که برای اولین بار در خانه همایش حضور دارم. غالب کسانی که در این نشست حضور دارند فیلم را ندیده اند و بهتر است سوالی در مورد فیلم پرسیده نشود و سوالات در موارد دیگر باشد.

وی افزود: از گروه خودم که بخشی از آنها در این مراسم هستند و بخشی نیستند تشکر می کنم که یک سال با من همکاری کردند. همچنین یاد یدالله نجفی صدابردار فیلم را که اواسط کار فوت کرد گرامی می دارم.

ترانه علیدوستی و شهاب حسینی در ادامه مراسم ترجیح دادند تنها با یک سلام و ابراز خوشحالی از حضور در جمع خبرنگاران، سخن خود را آغاز کنند.

محمد اطبایی مجری مراسم با بیان این نکته که تجربه ای برای حضور به عنوان مجری ندارد، گفت: من چون در حوزه بین الملل تجربیاتی دارم اینجا هستم که اگر سوالاتی بود و شائبه هایی پیش آمد بتوانم در پاسخگویی کمک کنم.

اولین سوال درباره چگونگی حضور فیلم «فروشنده» در جشنواره کن در دقایق آخر و بعد از اعلام اسامی نهایی فیلم های بخش مسابقه بود. فرهادی در پاسخ به این سوال توصیح داد: «فروشنده» در آخرین لحظه آماده شد و تصحیح رنگ و میکس صدا هنوز آماده نبود و در آن شرایط مراحل زیرنویس فیلم نیز در فرانسه در حال انجام بود.

وی افزود: علی رغم تلاش گروه، فیلم با یک اشکال فنی به دست هیات انتخاب رسید. هیات انتخاب در آخرین لحظه به ما اعلام کردند که بخشی از فیلم دچار مشکل فنی شده است. در نهایت ما تصمیم گرفتیم که فیلم را برای اکران عمومی آماده کنیم چرا که فیلم دیر به جشنواره ارسال شده بود.

روند اضافه شدن فیلم «فروشنده» به بخش مسابقه کن از زبان فرهادی

فرهادی درباره اینکه چطور «فروشنده» به لیست فیلم های جشنواره کن اضافه شد، توضیح داد: زمان که دبیر جشنواره کن در نشست خبری اسامی فیلم ها را اعلام کرد در سخنانی بیان کرد که ممکن است طی چند روز آینده نام چند فیلم به لیست اضافه شود. همین مساله سبب شد تا ما ۲ روز بعد فیلم را با نسخه بهتری به جشنورزه ارسال کنیم که خوشبختانه هفته بعد «فروشنده» در لیست فیلم ها اعلام شد.

این سینماگر افزود: به هر حال این اولین بار نیست که یک فیلم بعد از اعلام لیست اولیه فیلم ها به آثار حاضر در بخش مسابقه جشنواره کن اضافه می شود.

اطبایی مجری مراسم در ادامه و در توضیح این سوال بیان کرد: با توجه به زمان مشخص و ثابت برگزاری جشنواره کن همه سینماگران برای رساندن فیلم خود به جشنواره برنامه ریزی می کنند، اما در این میان فیلم هایی هم هست که به موقع به دست هیات انتخاب نمی رسد و «فروشنده» هم از این دست بود. اضافه شدن بعضی از فیلم ها بعد از اعلام لیست اولیه توسط دبیر جشنواره، امر متعارفی در این رویداد است. ولی «فروشنده» به دلیل تاخیر در آماده شدن در روز آخر جشنواره کن نمایش داده شد.

سوال بعدی درباره این بود که فرهادی از فیلم «درباره الی» به بعد فیلم هایی می سازد که هم مورد توجه مخاطب عام است هم جایزه می گیرد و هم نخبگان و منتقدان آنها را دوست دارند. فرهادی درباره این موضوع گفت: یکی از مواردی که بعد از فیلم اولم «رقص در غبار» دنبالش بودم و از فیلم «چهارشنبه سوری» به بعد توانستم به آن دست پیدا کنم همین بود که فیلمی بسازم که هم مردمی که به شکل حرفه ای پیگیر سینما نیستند و هم کسانی که تخصصی نگاه می کنند فیلم را عمیق تر ببینند. من راهی را رفتم که قبلا در کار نمایشنامه نویسی رادیویی و تلویزیونی تجربه کرده بودم.

این کارگردان برنده جایزه اسکار در ادامه سخنانش بیان کرد: من در سریال «داستان یک شهر» توانستم با عموم مردم ارتباط بگیرم. همانجا فکر کردم همه ما قصه گفتن را دوست داریم و همه در همه جای جهان از قصه گفتن لذت می برند چون مدام اشتیاق دارند لحظه بعد را ببینند.

پرفروش بودن فیلم هایم برایم خوشایند است

فرهادی ادامه داد: برای من همیشه مهم بوده است که فیلمم پر مخاطب باشد. در این مدت همیشه درباره جوایری که فیلم هایم گرفته اند صحبت شده است در حالیکه برایم این موضوع خوشایندتر است که از فیلم «چهارشنبه سوری» به بعد فیلم هایم جزو فیلم های پرفروش بوده است. حتی در خارج از کشور هم اندازه داخل مخاطب داشته است. امیدوارم هرگز فیلمی نسازم که مردم از آن دور باشند.

وی روش ارتباط برقرار کردن با مخاطب را اینگونه توصیف کرد: راهی که من برای ارتباط گسترده با مخاطب پیدا کرده ام قصه گفتن است ولی این تنها راه نیست. شاید سینماگران دیگری راه های دیگری پیدا کنند.

در ادامه نشست شهاب حسینی درباره ادامه همکاری اش با فرهادی گفت: من همیشه دوست دارم در کارهای تاثیرگذار حضور پیدا کنم. در زندگی ام همیشه این رسالت را برای خود قائل بودم که بیاموزم. از سینمای ایران و جهان هم درس زندگی گرفتم.

وی ادامه داد: در فیلم «درباره الی» من بیشتر ناظر بودم. در «جدایی نادر از سیمین» نقش تاثیرگذار داشتم و در «فروشنده» به نقش اصلی رسیدم و حال نمی توانم درباره آینده این همکاری نظر بدهم. ولی آنچه مسلم است اینکه همواره سعی می کنم در صحنه های زندگی بازیگر موفقی باشم.

شهاب حسینی: عربستان خیلی دیر فهمیده است با کشوری با فرهنگ چند هزار ساله روبه رو است

شهاب حسینی در پاسخ به پرسش دیگری که درباره تیتر روزنامه عربستانی بود با این مضمون که حضور شهاب حسینی از یک سردار خطرناک تر است، گفت: عربستان دارای پیشرفته ترین سلاح هاست و مشتری بزرگ تسلیحات اما قطعا فرهنگی ندارد که متاسفانه با زائران ما اینطور برخورد می کند.

وی ادامه داد: من درباره خودم نمی دانم اما دیر فهمیدند که با سرزمینی رو به رو هستند که فرهنگی چند هزار ساله دارد و قدرت فرهنگ و هنر از کار سیاسی بیشتر است.

شهاب حسینی در پایان این بخش از صحبت هایش گفت: آرزوی من همیشه شادی و عزت مردم سرزمینم است.

در ادامه باز هم نوبت به اصغر فرهادی رسید که در جواب به سوالی درباره این موضوع که عده ای معتقدند هر فیلمی از ایران که در جهان مورد اقبال قرار می گیر سیاه نمایی است و عده ای دیگر مخالف هستند، گفت: من به همه جشنواره های دنیا نرفته و همه فیلم هایی که به این جشنواره ها رفته اند ندیده ام ولی بگذارید مثالی بزنم. فیلم «گاو» ساخته داریوش مهرجویی را تقریبا همه ما دوست داریم؛ فیلمی که اگر سینمای ما در این نقطه است از آنجا کارش را آغاز کرد. ما مدیون آن فیلم هستیم. اما فکر کنید این فیلم الان ساخته می شد. قطعا به جشنواره های جهانی می رفت و جایزه گرفت. آیا فیلم سیاه نمایی دارد؟ «گاو» درباره اهالی یک روستاست که شخصیت اصلی را هم سر به نیست می کنند. فقر در روستا را هم نشان می دهد اما معتقدم در پس ظاهر تیره آن گنجی نهفته است.

فرهادی اضافه کرد: یک مثال دیگرم اینکه در آمریکا با فردی به دیدن فیلمی از ایران رفتیم و در صحنه ای دختر بچه سر چهار راه فال می فروخت. حتما عده ای می گویند سیاه نمایی یا شاید دوست نداشته باشیم مردم دیگر کشورها این صحنه را ببینند اما بعد از فیلم آن آقا از من پرسید آن دختر چه می فروخت وقتی گفتم فال و آن فال ها شعر است با تعجب پرسید مردم شما برای شعر پول می دهند؟

کارگردان «فروشنده» با اشاره به اینکه برخی فیلم های سیاه هم در حضورهای بین المللی حضور دارند، بیان کرد: من می پذیرم که ممکن است عده ای ناخواسته در فیلم هایشان صحنه های ناخوشایند داشته باشند. حتی من خودم با همسرم به دیدن فیلمی رفتیم که یک جوان خوش فکر ایرانی آن را ساخته بود اما نتوانستیم تا آخر فیلم را ببینیم. ولی اینکه آنها در جشنواره ها منتظر هستند هر فیلمی سیاه نمایی بود جایزه بدهند فکر می کنم اینگونه نیست. در فیلم های من که همه آدم های تحصیل کرده هستند و اتفاقا برخی تصورات غلط درباره ایران را تغییر می دهد.

فرهادی: اینگونه نیست که جشنواره های خارجی فقط به فیلم های سیاه نما جایزه بدهند

وی ادامه داد: برخی از افراد در مورد سیاه نمایی صحبت می کنند که قصه آنها در مورد این نوع از اظهار نظرها چیز دیگری است و من در مورد آنها صحبت نمی کنم. من در جشنواره های مختلفی به عنوان داور حضور داشتم و شاهد این بودم که جسنواره ها بر اساس سیاستگذاری خاصی جایزه نمی دهند. مانند جشنواره فیلم برلین که در یک دوره که من در آنجا داورم رییس هیات داوران گفت که من شما را تنها می گذارم تا به راحتی فیلم ها را داوری کنید. در واقع من چنین حسی ندارم که فیلم های سیاه نمای ایران در جشنواره های خارجی جایزه می گیرند و طی تجربه های خود در داوری های مختلف نیز چنین نگاهی را نسبت به فیلم های ایرانی ندیدم.

اطبایی نیز در بخش دیگری از صحبت های خود بیان کرد: سال ۱۳۹۴ سال پر افتخاری برای سینمای ایران به شمار می رود. ما در این سال ۲۲۵۰ حضور بین المللی داشتیم که در سال های قبل این حضور ۱۵۰۰ عنوان بود. در سال ۹۴ سینمای ایران ۳۷۰ جایزه بین المللی دریافت کرد این در حالی است که این عدد در سال ۹۳ تنها ۲۳۵ جایزه بود.

وی افزود: فکر نمی کنم زمانی که ۳۷۰ هیات داوری جشنواره های مختلف فیلم های ایرانی را داوری می کنند همه تصمیم بگیرند که یک نقطه نظر مشترک درمورد فیلم های ایرانی داشته باشند و تنها به دلیل سیاه نمایی به فیلم های ایرانی جایزه دهند‌.

این پخش کننده فیلم های ایرانی در جهان تاکید کرد: من فکر می کنم که این ارزش فیلم های ایرانی است که به دریافت جایزه منجر می شود. ما باید نسبت به سینمای خود اعتماد به نفس داشته باشیم و با توجه به جایگاه سینمای خود در جهان اعتماد به نفس خود را افزایش دهیم. در هیچ جشنواره ای هیات داوران به ملاحظات سیاسی تن در نمی دهند و من این جمله را با اطمینان می گویم.

ترانه علیدوستی: رسانه ها باید هدایتگر ادبیات مردم باشند

ترانه علیدوستی در بخش دیگری از این نشست در واکنش به سوالی که در مورد سرمایه گدار عربی فیلم «فروشنده» پرسیده شد، بیان کرد: زمانی که چنین سوال هایی پرسیده می شود دچار مشکل می شوم. فارغ از بحث فیلم باید بگویم شما اهالی رسانه باید هدایتگر ادبیات مردم باشید و مسئولیت سنگینی در این زمینه دارید. ادبیات نژادپرستانه نباید در مطالب شما وجود داشته باشد، مردم از شما یاد می گیرند. اینکه نهاد سرمایه گذار در یک فیلم عرب است یا نیست در شان این جلسه نیست.

اصغر فرهادی در واکنش به صحبت علیدوستی گفت: خانم علیدوستی به خوبی در این زمینه صحبت کرد  و من احساس افتخار می کنم که یک بازیگر جوان چنین نگاهی به مسائل دارد‌.

این کارگردان همچنین اشاره کرد: من زمانی که از ایران خارج می شوم اعتماد به نفس کامل دارم چراکه می دانم از کجا آمده ام. کدام کشور در دنیا وجود دارد که به اندازه ما فیلم خوب تولید کند. اینکه می گوییم فیلم های ایرانی به دلیل سیاه نمایی در جشنواره های خارجی جایزه می گیرند یک توهم دایی جان ناپلئونی است که از سر ترس نشات می گیرد نه اقتدار. اما من با افتخار می گویم که در سرزمینی زندگی می کنم که ۵۰ سال پیش فیلم هایی مانند «گاو» در آن ساخته شده است.

وی افزود: به خاطر دارم که الکساندر پین کارگردان سینمای جهان با دیدن فیلم «گاو» بسیار از آن لذت برده بود. او درباره سینمای ایران با احترام صحبت می کرد این در حالی است که ما در داخل کشورمان این سینما را تحقیر می کنیم.

کارگردان «جدایی» در بخش دیگری از صحبت های خود توضیح داد: همیشه فکر می کردم کسانی که می خواهند در مورد فیلم های من حاشیه ایجاد کنند با توجه به این که فیلم نمایش داده نشده است در مورد چه چیزی می خواهند حاشیه ایجاد کنند اما دیدم که سرمایه گدار قطری حاشیه خوبی برای آنها شد.

فرهادی درباره روند ساخته شدن «فروشندهم عنوان کرد: باید توصیح دهم که درست زمانی که همه چیز برای ساخت فیلم جدید من در اسپانیا آماده بود به ایران سفر کردم و حس کردم که می خواهم در ایران فیلم بسازم آن هم به دلیل مسایل عاطفی چرا که پدرم همیشه می گفت کاش در ایران فیلم می ساختی. زمانی که تصمیم گرفتم در ایران فیلم بسازم بسیاری از دوستان در داخل و خارج از کشور به من گفتند که این کار با حاشیه همراه است اما من گفتم که آنقدر دلم می خواهد در ایران فیلم بسازم که همه چیز را قبول دارم. البته این را هم می دانم که مشکلات من بعد از ساخت فیلم آغاز می شود.

اصغر فرهادی کارگردان «فروشنده» در شصت و نهمین جشنواره فیلم «کن» موفق به دریافت جایزه بهترین نویسنده فیلمنامه شد. همچنین شهاب حسینی نیز جایزه بهترین بازیگر مرد این جشنواره را از آن خود کرد.

منبع:مهر