مذاکره برای ثبت جهانی پیاده‌روی اربعین/ماندگار شدن یک میراث مردمی

به گزارش سرای نور؛چهلمین روز درگذشت امام حسین(ع) را اربعین می‌گویند، روزی که جابر بن عبدالله انصاری از صحابی برجسته به عنوان نخستین زائر حسین بن علی(ع)، وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده است.

در سال‌های اخیر، جمعیت حاضر در مراسم سوگواری اربعین در عراق در صدر فهرست بزرگترین اجتماعات مسالمت‌آمیز جهان قرار دارد. آن طور که گفته‌اند در دسامبر ۲۰۱۴ (۱۴۳۶ هـ. ق) حدود ۲۰ میلیون جمعیت در عراق جمع شدند. زائران مسیر نجف به کربلا به طول ۸۰ کیلومتر را در مدت سه روز راهپیمایی می کنند.

جمهوری اسلامی ایران در این ایام با همکاری دولت عراق سعی می‌کند تا به زائران خدمات بدهد؛ از خدمات هلال احمر و درمانی در مسیر گرفته تا خدمات پذیرایی.

حتی در مرزهای ایران مانند شلمچه نیز دولت ایران سعی می‌کند تا خدمات خوبی را به زوار اربعین ارائه کند. مرتضی رحمانی موحد، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی هم می‌گوید که دستگاه‌های گوناگون در خدمت به زوار فعالیت دارند و از جمله صدور روادید، خدمات و اسکان و ایاب و ذهاب که خوشبختانه با مدیریت بهینه وضعیت و کیفیت خدمات‌رسانی هرسال متفاوت از سال‌های قبل می‌شود.

ثبت جهانی یک میراث مردمی

اکنون سازمان میراث فرهنگی قصد دارد تا این آیین را از پیاده روی شیعیان گرفته تا نواها و اشعار و عزاداری‌ها را به عنوان یک میراث ناملموس در فهرست میراث ناملموس یونسکو ثبت کند البته این پرونده بایستی با همکاری کشور عراق انجام شود به همین منظور سازمان میراث فرهنگی در نظر دارد تا از این شور جهانی عقب نماند به همین دلیل طبق آنچه که مسئولان این سازمان قصد کرده‌اند می‌بایست این پرونده در دفتر ثبت آثار تاریخی کشور تهیه شود.

فرهاد نظری مدیرکل ثبت آثار تاریخی کشور در این باره  گفت: این مراسم همه نوع آیین‌ها و آداب و رسوم مرتبط با اربعین را در بر می‌گیرد. حتی وسایلی که مرتبط با آن هستند مانند طبق و سنج و پیراهن را. چون تجمیع این آداب موجب برپایی بزرگترین گردهمایی مسلمانان شده و یک فضای فرهنگی را بوجود آورده است. این آیین در حوزه میراث ناملموس جهانی قرار می‌گیرد. با این شرط که دولت عراق نیز به کمک ایران بیاید. چون بخش مهمی از این آیین در عراق اجرا می شود.

نظری ویژگی برتر مراسم اربعین را نسبت به مراسم روزهای دیگر مانند عاشورا و یا تاسوعا را در تجمیع و گردهمایی بزرگ شیعیان و مسلمانان دانست و گفت که این تجمع در هیچ کجا حتی در عربستان نیز وجود ندارد و از آنجا که شیعیان کشورهای دیگر نیز در آن شرکت می‌کنند، ارزش ثبت جهانی دارد البته منافی ثبت روزهای عاشورا و تاسوعا نیست.

مذاکره با عراق

قرار است که احمد جلالی سفیر ایران در یونسکو با همتای خود در عراق پیرامون پرونده جهانی اربعین مذاکره کند و این تصمیم ایران را به گوش مسئولان میراث فرهنگی در عراق برساند.

غیر از این پرونده ایران در نظر دارد تا همکاری‌های مشترک دیگری نیز با عراق پیرامون ثبت جهانی نی انبان، موسیقی علوانیه و… داشته باشد. اما درباره اربعین چنین پرونده‌ای در جایگاه میراث ناملموس و معنوی قرار خواهد گرفت.

آن طور که حتی مسئولان میراث فرهنگی پرونده اربعین را به عنوان یکی از پرونده‌های پیشنهادی ایران برای ثبت مشترک با عراق وارد فهرست پیشنهادی یونسکو کرده است.

اکنون در روز اربعین بسیاری از افرادی که نمی‌توانند به کربلا بروند، از میدان امام حسین(ع) در تهران همین مراسم را همراه با نوحه خوانی تا آرامگاه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در شهرری پیاده روی می‌کنند.

منبع:مهر