زمان انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۵ -

گفتمان ما ادامه گفتمان رهبر انقلاب است/دنبال امنیت قلم هستیم

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نخستین نشست خبری خود با اشاره به اینکه گفتمان این وزارت‌خانه ادامه گفتمان مقام معظم رهبری است گفت: ایجاد امنیت بیان و قلم وظیفه ما است.

به گزارش سرای نور؛ سید رضا صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر امروز سه‌شنبه ۲۶ بهمن ماه در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود که در سالن اجتماعات دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور برگزار شد، به سؤالات متعدد و گوناگون خبرنگاران در ارتباط با مسائل مختلف فرهنگی و هنری پاسخ گفت.

وی در ابتدای این نشست و پیش از شروع پرسش و پاسخ، ضمن تسلیت ایام فاطمیه، گفت: الان صد روزی از حضور بنده در وزارت ارشاد می‌گذرد و حسب وظیفه باید گزارشی را در ارتباط با سیاست‌ها و عملکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ملت ارائه کنم که این مسئله انگیزه من از دعوت شما به این نشست بوده است.

صالحی‌امیری افزود: جهت‌گیری و مسیر اصلی ما مبتنی بر گفتمان فرهنگی دولت است که در تداوم گفتمان مقام معظم رهبری قرار دارد و مبتنی بر اعتدال فرهنگی است که دارای چهار عنصر اصلی است؛ عقلانیت فرهنگی، انسجام فرهنگی، تنوع فرهنگی و دیانت فرهنگی.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اساس کار وزارت ارشاد در این دوره مبتنی بر این گفتمان خواهد بود که البته ذیل آن سیاست‌های روشنی تعریف شده است.

وی ادامه داد: ما به این سیاست‌ها که عبارت است از حفظ ثبات و آرامش در حوزه فرهنگی باور داریم و به آن وفادار هستیم و معتقدیم که در فضای مناقشه و جنجال، امکان کار فرهنگی وجود ندارد و برای ایجاد کار فرهنگی باید ثبات به وجود آید و من از شما تقاضا می‌کنم که در مسیر این سیاست ما را کمک کنید.

تداوم مسئله گفتگوی فرهنگی

صالحی‌امیری با تأکید بر تداوم مسئله گفتگوی فرهنگی در جامعه گفت: برای اینکه بتوانیم در کشور به یک اعتبار فرهنگی دسترسی پیدا کنیم، نیازمند گفتگوی فرهنگی هستیم؛ گفتگو تنها راه ما برای رسیدن به انسجام و وفاق فرهنگی است. ما گفتگو می‌کنیم تا باور داشته باشیم که جامعه ما متکثر است و باید به همه نحله‌های فکری و فرهنگی که در دایره انقلاب اسلامی قرار دارند، احترام بگذاریم و همه آنها از حقوق یکسان برخوردار باشند. گفتگو می‌کنیم تا عصبیت فرهنگی را در جامعه کاهش دهیم و نهایتاً هدف گفتگو، ایجاد فضای عقلانی و اعتدال برای تداوم کار است.

وی با تأکید بر لزوم رفع دغدغه‌های مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگی گفت: دولت و شخص رئیس‌جمهور وفادار به گفتمان حاکم فرهنگی بر نظام اسلامی است که همانا گفتمان مقام معظم رهبری است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: سیاست چهارم ما، عدالت فرهنگی است؛ تجمیع منابع و امکانات فرهنگی در تهران و محرومیت استان‌ها، یک سیاست ناعادلانه است و از این جهت سیاست قطعی ما، توزیع عادلانه همه ظرفیت‌ها در کشور است. کشور، تهران نیست و بیش از ۸۰ درصد جمعیت ایران در استان‌ها هستند. روستاها و شهرهای مختلف کشور حق برابر با تهران دارند و جزو سیاست‌های قبلی ماست که به تدریج جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و یارانه‌ها را به صورت عادلانه در سراسر کشور برگزار و توزیع کنیم.

صالحی‌امیری ادامه داد: نکته دیگر اصلی به نام امنیت فرهنگی است؛ همه اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه باید احساس امنیت داشته باشند، هم امنیت فکری، هم امنیت قلم و هم امنیت بیان. وزارت ارشاد وظیفه خود می‌داند که از حقوق تمامی فعالان این حوزه دفاع کند.

وی محور ششم فعالیت‌های خود را تولی‌گری دولتی و پرهیز از تصدی‌گری عنوان کرد و گفت: در سه سال و نیم گذشته سیاست واگذاری امور فرهنگی به صنوف، اتحادیه‌ها و اصحاب فرهنگ و هنر به صورت جدی دنبال شده و در این دوره به این اصل شدت بیشتری داده‌اند و به تدریج ما در طول برنامه ششم، تمامی امور تصدی‌گری و اجرایی حوزه فرهنگ و هنر را به اصحاب فرهنگ و هنر و اتحادیه‌ها واگذار می‌کنیم و در عین حال سیاست نظارت، حمایت و هدایت را خودمان بر عهده خواهیم گرفت.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دوره توجه جدی به حوزه فرهنگ عمومی صورت خواهد گرفت؛ کما اینکه در همین مدت کوتاه تغییراتی در ساختار شورای فرهنگی ایجاد شده است. ۶ اولویت این شورا برای سال ۹۶، سبک زندگی و خانواده، سرمایه اجتماعی، اخلاق، گفتمان‌سازی در حوزه اقتصاد مقاومتی و مسائل اصلی این حوزه است.

وی در همین راستا تأکید کرد: یکی از اعضای شورای فرهنگ عمومی به عنوان عضو معین شورا در استان‌ها تعیین شده و در این دوره این شورا در سطح شهرستان‌ها هم فعال خواهد شد.

تدوین نظام‌های صنفی در دو حوزه رسانه و هنر

صالحی‌امیری، تدوین نظام‌های صنفی را در دو حوزه رسانه و هنر از دیگر برنامه‌های خود در وزارتخانه متبوعش برشمرد و گفت: ما در حال نهایی کردن سازمان نظام رسانه‌ای در دولت برای ارسال لایحه آن به مجلس هستیم که با تصویب آن، حوزه اختیارات مجموعه صنوف، اتحادیه‌ها و اصحاب رسانه‌ به شدت تقویت خواهد شد و بخش زیادی از اختیارات موجود به این سازمان محول خواهد شد و در عین حال معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد کار هدایت و نظارت را در این حوزه بر عهده خواهد داشت.

به گفته وی، مشابه همین سازمان برای حوزه هنر هم ایجاد خواهد شد و وی در این زمینه خبر داد که پیش‌نویس تشکیل سازمان نظام هنر با محوریت سه مجموعه خانه سینما، خانه تئاتر و خانه موسیقی به عنوان اعضای اولیه تدوین‌کننده سند پیش‌نویس آغاز شده است و این به آن معناست که دولت آقای روحانی به وعده‌ای که داده بود که همانا واگذار کردن همه امور اجرایی به صنوف مرتبط است، عمل خواهد کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر لزوم تقویت بنیه معیشتی، درمانی و سلامت اصحاب فرهنگ و هنر تأکید کرد و گفت: توجه به سلامت، امنیت شغلی و معیشت اصحاب فرهنگ و هنر از دیگر اولویت‌های ماست که در این حوزه هم در این مدت اقدامات جدی انجام شده است.

صالحی‌امیری همچنین بر لزوم تقویت فرهنگ دینی در جامعه تأکید کرد و گفت: ما در نظامی زندگی می‌کنیم که مبانی آن مبتنی بر اندیشه دینی امام (ره) و مقام معظم رهبری که ما از طریق تقویت ساختارها و نظام مالی و بودجه‌ای، این حوزه را تقویت می‌کنیم.

وی به توجه به حوزه پژوهش و تحقیق هم در حوزه فرهنگ و هنر اشاره کرد و گفت: تقویت پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، سیاستی است که در این دوره در حوزه پژوهش انجام خواهد شد.

بر اساس این گزارش، پس از این مقدمه نسبتاً مفصل، صالحی‌امیری به پرسش‌های خبرنگاران در حوزه‌های مختلف پاسخ گفت .

وزیر ارشاد در ادامه و در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره اینکه آیا شرایط برگزاری کنسرت محمدرضا شجریان را فراهم می کنید؟ گفت : همه ما آرزوی سلامتی برای ایشان می کنیم و ان شا الله با دعای خیر مردم در ایام فاطمیه با لطف خداوند ایشان شفای عاجل یابند. فکر می کنم الان اولویت همه مردم شفای ایشان است.

منکر کاستی ها نیستیم

وی همچنین درباره جشنواره های فجر امسال گفت: جشنواره های فجر امسال در تراز انقلاب بودند ولی منکر کاستی ها نیستیم. انکار کاستی ها جهل است.

صالحی امیری در پاسخ به پرسش دیگری درباره دلیل لغو سفر گنجینه موزه هنرهای معاصر به خارج گفت:همکاری با موزه های بزرگ جهان و برگزاری نمایشگاه های خارجی در دستور کار ما است و تفاهمنامه هایی هم همچون گذشته امضا و اجرایی می شود. در مورد ارسال آثار گنجینه به برلین یک ابهام حقوقی وجود داشت که من آن را با حقوقدانان بررسی کرده ودرنهایت تصمیم گرفتم تا رفع ابهام های حقوقی این سفر لغو شود.

وی ادامه داد: این مساله را به کمیسیون فرهنگی دولت ارجاع دادیم که رییس این کمیسیون بنده هستم و پس از بررسی و تصویب در این کمیسیون و تصویب در دولت آنگاه درباره این سفر تصمیم‌گیری و اطلاع رسانی می شود.در این مسیر هیچ‌نوع فشار وتوصیه ای نبوده و اساسا سیاست دولت عمل قانونی است ولاغیر.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سوال دیگری درباره وعده افزایش بودجه تئاتر تا رقم ۱۰ میلیارد گفت: تئاتر هنر اصیل و جدی است. سال ۹۱میانگین اجرای تئاتر در تهران در هر شب ۲۰ اجرا بود ولی امسال و قبل از جشنواره تئاتر فجر ۹۰تا ۱۱۰ اجرا بود ولی این شب ها به ۱۲۰تا ۱۴۰ اجرا رسیده است. رویکرد ما تقویت بودجه تاتر استانها است و بودجه تاتر در سال ۹۶ دوبرابر می شود و حتما محقق می شود.

تا امروز هیچ اثری از کشور خارج نشده است

در ادامه باز هم سوالی درباره سفر گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران مطرح شد که صالحی امیری در پاسخ گفت: تمام جزییات این پرونده شفاف است و با ایجاد ابهام مساله را غامض نکنید.تا امروز هیچ اثری از کشور خارج نشده است. وزیر خارجه وقت آلمان در نامه ای به آقای ظریف سلامت این سفر و آثار را تضمین کرد ولی باز هم ما تصمیم گرفتیم در دولت مساله بار دیگر بررسی شود و پرونده در دست بررسی کمیسیون فرهنگی دولت است و تصویب دولت مبنای عمل ما خواهد بود، تا الان دولت هیچ تصمیمی نگرفته و تصمیم دولت برای ما لازم الاجرا است ولی ارسال آثار بخشی از دیپلماسی فرهنگی دولت محسوب می شود.

سید رضا صالحی‌امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پاسخ به سؤالی درباره برنامه این وزارتخانه برای رفع دغدغه‌های فرهنگی مقام معظم رهبری گفت: ظلم به بزرگان نظام این است که به جای پرداختن و یافتن پاسخ برای تحقق فرمایشاتشان، از طریق بنر، همایش و سمینار به این مسائل پرداخته شود؛ ما باید نسبت به دغدغه‌های مقام معظم رهبری، اقدامات عملی انجام دهیم و انجام هم خواهیم داد.

وی ادامه داد: ما از ابتدا شعار «نه ولنگاری و نه جزم‌اندیشی» بلکه «اعتدال فرهنگی» را عنوان کردیم و معتقدیم به همان میزان که ولنگاری برای حوزه فرهنگ زیان‌آور است، جزم‌اندیشی هم زیان‌آور است. گروهی مسئولیت پیگیری دغدغه‌های مقام معظم رهبری را دارند که مسئولیتشان، شناسایی دغدغه‌ها، تبیین ابعاد دغدغه‌ها، چگونگی طراحی سیاست‌ها برای رفع دغدغه‌ها و نهایتاً تحقق این سیاست‌ها است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: به عنوان مثال یکی از دغدغه‌های ایشان در خصوص جشنواره امسال بود که خوشبختانه جشنواره فیلم فجر امسال در تراز فجر و انقلاب اسلامی بود؛ هر چند هیچ‌کس نمی‌تواند منکر کاستی‌های آن باشد.

صالحی‌امیری در پاسخ به سؤال دیگری در مورد امضای تفاهمنامه میان او و وزیر صنعت در رابطه با واگذاری امور صنعتی چاپ به وزارتخانه یاد شده، گفت: چاپ امروز فراتر از حوزه نشر و کتاب به حوزه‌های فعال اقتصادی و دیجیتال هم وارد شده است و بر همین اساس و پس از دو دهه نیازمند تصمیم‌گیری‌های جدیدی بود. ۱۰ هزار واحد صنعتی در کشور در حوزه چاپ فعالیت می‌کنند و بر اساس تفاهمی که صورت گرفت، قرار شد حوزه محتوا از حوزه زیرساخت، تفکیک شود و ما با پیگیری که انجام دادیم، این تفاهمنامه را با وزیر صنعت امضا کردیم و مقرر شد محتوا کماکان بر عهده وزارت ارشاد باشد و حوزه‌های زیرساختی و صنعتی بر حوزه وزارت صنعت باشد.

وی با بیان اینکه جلساتی برای اجرای این تفاهمنامه تشکیل شده است، گفت: آئین‌نامه مربوط به این تفاهمنامه تا پایان سال تدوین خواهد شد.

سازمان ملی فرابخشی برای توسعه فرهنگ قرآنی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد برنامه‌اش برای تقویت فعالیت‌های قرآنی گفت: در حال حاضر نیازمند انسجام ساختاری در سطوح مدیریتی در رابطه با فعالیت‌های قرآنی هستیم؛ در حال حاضر ارگان های مختلفی در زمینه توسعه فرهنگ قرآنی فعالیت می‌کنند که یکی از آنها وزارت ارشاد است که ما در این خصوص معاونتی با عنوان «معاونت قرآن و عترت» داریم. همچنین شورایی با عنوان «شورای توسعه فرهنگ قرآنی» زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند، اما آنچه که در حال حاضر در حال انجام است، بر اساس تقسیم کاری است که میان ارگان‌های مختلف مذکور صورت گرفته است، اما ما فراتر از این مسئله نیازمند ساز و کاری برای این حوزه هستیم.

صالحی‌امیری گفت: باید یک سازمان ملی فرابخشی برای توسعه فرهنگ قرآنی در کشور ایجاد شود تا همه فعالیت‌های قرآنی در آن متمرکز شود. در حال حاضر ما از بیش از دو هزار کانون قرآنی در کشور حمایت مستقیم می‌کنیم و در چند سال گذشته هم بیش از هزار کانون مجوز گرفته‌اند. ما همچنین بحث بیمه خادمان قرآنی را در دستور کار داریم و در آینده هم همایش تجلیل از خادمان قرآنی را برگزار می‌کنیم.

وی در مورد فعالیت‌های فرهنگی موازی که توسط دستگاه‌های مختلف فرهنگی در کشور انجام می‌شود هم گفت: در خصوص جدول ۱۷ و بودجه‌هایی که به نهادها و ارگان‌های خارج از ارشاد داده می‌شود، رویکرد ما این است که تمامی دستگاه‌های فرهنگی در پهنه ایران اسلامی باید حمایت شوند، اما سیاستگذاری باید توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شود.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: الان در خود وزارتخانه، دهها نهاد مدنی و صنفی مورد حمایت قرار می‌گیرند و این نهادها در حوزه‌هایی مانند سینما، نشر، چاپ، هنر، تئاتر، موسیقی، کتاب و … هستند، اما سیاستگذاری‌هایشان توسط معاونت‌های تخصصی خودشان انجام می‌شود. تمرکز فعالیت‌های اجرایی نه ممکن است نه منطقی اما تمرکز سیاستگذاری هم ممکن است و هم ضروری.

صالحی‌امیری در پاسخ به سؤالاتی در مورد اظهارات چند روز گذشته خود پیرامون پایان دوران سخت‌گیری در ممیزی کتاب گفت: الان هم اعلام می‌کنم که ما هر گونه سخت‌گیری نه تنها در حوزه کتاب بلکه در همه حوزه‌های فرهنگ و هنر مخالفیم؛ فرهنگ و هنر نقطه نرم است و با روح انسان‌ها سر و کار دارد، این حوزه از جنبه گفتگو، تعامل و مذاکره است و لذا از این حیث با هر گونه سخت‌گیری در همه حوزه‌ها مخالفم، اما این مسئله به معنای عدم نظارت نیست.

وی با بیان اینکه وزارت ارشاد در زمینه تعامل با صنوف مختلف فرهنگی و هنری، در حال حاضر در بهترین شرایط قرار دارد، گفت: اصحاب مطبوعات، فرهنگ و هنر جامعه بزرگی هستند که باید مشکلات آنها از طریق گفتگو حل و فصل شود و ما در این زمینه باید در چارچوب قانون عمل کنیم. خوشبختانه میزان اعمال نظارت برای حوزه کتاب، به کمترین میزان پس از انقلاب رسیده که دلیل عمده آن آشنایی اصحاب فکر و قلم با خطوط قرمز و خطوط زرد نظام است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما در کمترین وضعیت ورود اصحاب قلم به این حوزه‌ها (خطوط زرد و قرمز نظام) هستیم؛ اسلام، انقلاب، امام، رهبری، ایران و وحدت ملی، خطوط قرمز ما هستند. ما امسال تاکنون بیش از ۶۷ هزار مجوز برای کتاب‌ها صادر کرده‌ایم که بیش از ۴۵ هزار عنوان آن چاپ اول بوده است؛ از این تعداد تنها ۵۶ عنوان کتاب اعمال نظارت شدند که دلیل این اعمال نظارت هم این بود که در این آثار تفرقه‌افکنی میان اقوام و همچنین فِرَق اسلامی و عرضه محتوای خشونت‌آمیز صورت گرفته بود.

صالحی‌امیری بار دیگر تأکید کرد: میزان کتاب‌هایی که این‌گونه نگاشته می‌شوند، آنقدر ناچیز است که اصلاً به حساب نمی‌آید.

وی در رابطه با سیاست وزارت ارشاد در خصوص رسانه‌ها و اینکه آیا آنها را خودی می‌داند یا غیرخودی، گفت: رسانه‌ها آیینه‌ای برای بازتاب واقعیت متن جامعه به افکار عمومی و مسئولان هستند و مهمترین رسالت آنها در ایران شفاف‌سازی، آگاه‌سازی و ارتقای سطح دانش عمومی است و در فضای فقدان احزاب و نهادهای مدنی، عملاً رسانه‌ها مسئولیت‌های متعددی را بر دوش می‌کشند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در سه سال گذشته سیاست وزارت ارشاد و معاونت مطبوعاتی آن، شفاف‌سازی بودجه‌ها و یارانه‌ها، تقویت رسانه‌های محلی و بومی و تقویت رسانه‌های تخصصی و حرفه‌ای بوده است. در حوزه یارانه‌ها، وزارت ارشاد با حذف یارانه‌های رسانه‌های دولتی عملاً یک پیام روشن را به همه منتقل کرد که همانا تقویت رسانه‌های غیردولتی در این دوره است.

صالحی‌امیری با بیان اینکه طی چند ماه گذشته ۷۶ میلیارد تومان یارانه به جامعه بزرگ مطبوعات غیردولتی در حوزه‌هایی مانند بیمه، طرح اشتراک و یارانه مستقیم پرداخت شده است، گفت: رئیس‌جمهور محترم به اینجانب دستور داده است تا پایان امسال صد درصد تعهدات معاونت مطبوعاتی به رسانه‌ها تضمین و پرداخت شود و این تعهدات حتماً انجام خواهد شد.

عضو هیأت نظارت بر مطبوعات گفت: امروز هیأت نظارت بر مطبوعات با کمترین چالش در ارتباط با رسانه‌ها روبرو است چرا که این جامعه فرهیخته، خود حریم‌دار حوزه خبر است و به عقیده من جامعه مطبوعاتی ما از مراحل اولیه تکامل عبور کرده و امروز در حال یک جهش است. در یک سال گذشته بیش از ۲۵۰۰ مجوز برای رسانه‌ها صادر شده است.

ریزش در وزارت ارشاد نخواهیم داشت

وی در مورد تغییرات احتمالی در سطوح معاونین وزارت ارشاد هم تصریح کرد: ما در وزارت ارشاد ریزش نخواهیم داشت اما گردش خواهیم داشت؛ هر دستگاهی برای پویایی باید گردش مدیریتی داشته باشد و از این منظر ضمن اینکه سیاست قطعی ما حفظ ثبات است، اما تغییراتی بر اساس ضرورت‌ها صورت خواهد گرفت اما قطعاً این تغییرات در جهت تغییر کارهای باتجربه‌های نخواهد بود؛ ضمن اینکه بار دیگر تأکید می‌کنم که گردش نیرو برای خلاقیت، پویایی و شکوفایی هر سازمانی ضروری است، اما تا این لحظه که در خدمت شما هستم، در هیچ حوزه‌ای تصمیم قطعی برای تغییر نگرفته‌ام.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد حذف سخنگو از دستگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم گفت: حذف سخنگو به معنای حذف پاسخگویی نیست و همه معاونین و رؤسای سازمان‌های تابعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سخنگوی حوزه خودشان هستند و باید پاسخگو باشند. دلیل این تصمیم هم این است که وزارت ارشاد با ۲۲ تخصص متفاوت مواجه است و واقعیتش این است که ما هنوز کسی را که ۲۲ تخصص داشته باشد و در خصوص آنها پاسخگویی کند، پیدا نکرده‌ایم. اگر شما پیدا کردید به ما هم معرفی کنید!

وی تأکید کرد: وزارت ارشاد توسط یک تیم اداره می‌شود و معنی ندارد که یک نفر پاسخگوی عملکرد همه تیم باشد، ضمن اینکه شورای اطلاع‌رسانی وزارتخانه هم به ریاست معاونت مطبوعاتی تشکیل شده و در جاهایی که لازم باشد، پاسخگویی خواهد داشت.

صالحی‌امیری در مورد رئیس آتی کتابخانه ملی هم گفت: روز یکشنبه به رئیس‌جمهور دیداری داشتم و از ایشان خواهش کردم که در این خصوص تعیین تکلیف کنند و ایشان هم اعلام کردند که ظرف چند روز آینده این کار را انجام خواهند داد و رئیس جدید کتابخانه ملی را معرفی و منصوب خواهند کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد مسئله حج هم گفت: سیاست رسمی نظام، برگزاری حج با حفظ عزت، کرامت و امنیت زائران است و از این منظر در مذاکراتی که با دولت عربستان صورت گرفته، شرایط حداقلی ما که شامل تأمین عزت و کرامت حجاج، امنیت حجاج و پرداخت دیه به شهدای منا است، به آنها ابلاغ شده است که اگر دولت عربستان این شرایط را بپذیرد، قطعاً ما حجاج را به سرزمین وحی اعزام خواهیم کرد. همانطور که گفتم این مسئله‌ها به سیاست‌ها و عملکرد دولت سعودی بستگی دارد.

منبع:مهر

کلیدواژه ها:
زمان انتشار: ۲۶ بهمن, ۱۳۹۵

مطالب مرتبط


  • آخرین اخبار
  • پربیننده ترین ها
  • آرشیو
یاداشت و مقاله