به گزارش سرای نور؛دید جنوبی شهر به سمت کوههای پوشیده از درختان پهنبرگ واز سمت شمال نیز به دریای خزر مشرف میباشد. جنگلهای شمال ایران جزء جنگلهای هیرکانی هستند؛ که قدمتشان به دورههای دوم و سوم زمینشناسی میرسد
نام قدیم نور، سولده بودهاست و این نام هنوز در میان اهالی نور رایج است.
چارلز فرانسیس مکنزی، که در سال ۱۸۵۹ میلادی از این محل عبور کرده، اینطور توصیف میکند. «دهکده سولده، هشتصد متر از دریا فاصله داشت… سولده دهکده بزرگی میباشد و میرزا آقاخان نوری، توجه خاصی به ان داشته است. این ده، دویست خانه، بیست دکان و دو حمام دارد و یک پل آجری به سه دهنه روی رودخانهای به همین نام بنا نموده اند.»
پوشش گیاهی شهرستان نور، شامل دو قسمت جنگل و مرتع میباشد؛ که قسمت جنگلی آن، به خصوص در فصول بهار و پاییز بسیار زیبا و جذاب میباشد. اکنون شهرستان نور، دارای ۲۳۲ نقطه روستایی و پنج نقطه شهری، شامل شهرهای: نور، رویان، چمستان، بلده، ایزدشهر و شهرکهای مسکونی گوناگون میباشد…
شهر نور، از دو جاده ارتباطی با نام های هراز و کندوان با استان تهران، ارتباط دارد. و نیز جاده دیگری در مرحله ساخت میباشد؛ که با عبور ازشرق شهر بلده، نور را به شمال تهران وصل میکند. گستردگی شهرستان نور، از سواحل دریا تا ارتفاعات البرز میانی، وجود تنوع آب و هوایی، رودخانه ها، آبشارهای طبیعی، همراه با آثار تاریخی و باستانی اعتبار خاصی به این شهر داده؛ که میتواند در زمینه برنامه ریزی سفر و سرمایه گذاری تاثیر زیادی داشته باشد
وضعیت جغرافیایی شهرستان نور؛ شهرستان نور، با وسعت ۹۷۴/۲ کیلومتر مربع و با حدود ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، متشکل از دو قسمت کوهستانی و جلگه ای میباشد و بین موقعیت جغرافیایی ۲۶/۵۱ طول شرقی و ۴۷/۳۶ عرض شمالی واقع شده است. “بلند ترین کوه، قله آزاد کوه” با ارتفاع ۴۷۲۱ متر و مهمترین رودها، “رود نور و لاویج رود” است.
از لحاظ پوشش گیاهی، شهرستان نور به سه قسمت تقسیم میگردد؛ که شامل جلگه ای با جنگل و مزارع برنج، کوهستانی شمالی با پوشش جنگلی انبوه و کوههای مرکزی و جنوبی با پوشش گیاهی ضعیف میباشد. تقسیمات کشوری این شهرستان: دارای سه بخش مرکزی، بلده و چمستان است. بخش مرکزی، شامل شهرهای نور (مرکز شهرستان)، رویان(علمده) و ایزدشهر، است…
بخش چمستان، به مرکزیت شهری به همین نام؛ که در فاصله ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی نور، در مجاورت شهرستان آمل، واقع است. (بخش بلده نیز به مرکزیت شهری قدیمی، به همین نام در ۸۵ کیلومتری جنوب شهر نور، واقع است و پل ارتباطی میان دو جاده مهم هراز و چالوس میباشد.)
بخش بلده
دهستان اوزرود؛
دهستان تتارستاق؛
دهستان شیخ فضل اله نوری؛
بخش چمستان•
دهستان لاویج؛
• دهستان میانرود؛
• دهستان ناتل رستاق؛
بخش مرکزی شهرستان نور
• دهستان میان بند؛
• دهستان ناتل کنار سفلی؛
• دهستان ناتل کنار علیا.
گردشگری مناطق دیدنی شهرستان نور؛ شامل:
۱) پارک جنگلی شهر نور (مهندس سعیدی)؛
۲) سواحل زیبا و پلاژ تفریحی در نور، رویان و ایزدشهر؛
۳) قلعه پولاد بلده؛
۴)خانه نیما یوشیج در یوش بلده؛
۵) پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان؛
۶) آبشار آب پری رویان؛
۷) روستای پیمط؛
۸) آب گرم و جنگل لاویج؛
۹)هتل نارنجستان میباشد و همچنین یکی از روستاهای اطراف پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان به نام ” سلیا کتی ” میباشد…
اسامی چند تن از این مشاهیر را در زیر معرفی می کنیم: ۱- عبدالله ناتلی (یکی از برجسته ترین اساتید ابن سینا) ۲- ابوالحسن ناتلی (فوت ۵۱۷ هجری) ۳- شاه بالو زاهد (صوفی و مرشد اعظم کخ شیخ خلیفه مازندرانی شاگرد او بوده است) ۴- ملا علی نوری (فقیه و حکیم عصر فتحعلی شاه قاجار) ۵- نیما یوشیج (پدر شعر نو) ۶- رضا نوری خراط (شاعر و سراینده طبری) ۷- شهید شیخ فضل الله نوری ۸- دکتر منوچهر ستوده ۹- شیخ عبدالنبی نوری(فقیه و صاحب کرامات) ۱۰- علامه محدث نوری (میرزا حسین نوری) ۱۱- سید اسماعیل عقیلی نوری (متکلم و صاحب کفایه الموحدین) ۱۲-دکتر پیروز مجتهد زاده (نویسنده و متخصص مسائل خاورمیانه) ۱۳-استاد غلامحسین بنان(استاد مسلم آواز)۱۴-حاج شیخ علی اکبر ناطق نوریوبسیاری از بزرگان و شخصیت های دیگر!
فعالیت حوزه علمیه شیخ فضل الله نوری در شهر بلده – دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور-دانشگاه علامه محدث نوری – دانشگاه تربیت مدرس – دانشگاه علم و صنعت – موسسه آموزش علمی مازیار موجب حضور علم آموزاندانشجویان بیشماری از سراسر کشور در این شهرستان شده است
مناطق دیدنی شهرستان نور شامل: ۱) پارک جنگلی شهر نور (مهندس سعیدی)؛ ۲) سواحل زیبا و پلاژ تفریحی در نور، رویان و ایزدشهر؛ ۳) قلعه پولاد بلده؛ ۴) خانه نیما یوشیج در یوش بلده؛ ۵) پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان؛ ۶) آبشار آب پری رویان؛ ۷) روستای پیمط؛ ۸) آب گرم و جنگل لاویج؛ ۹) هتل نارنجستان میباشد و همچنین یکی از روستاهای اطراف پارک جنگلی و چشمه کشپل چمستان به نام ” سلیا کتی ” است!
شهرستان نور، با ۲۶۷۵ کیلومتر مربع وسعت حدود ۳/۱۱ در صد کل مساحت استان را مختص خود کرده است. شهرستان نور، در غرب استان واقع شده و و از شمال به دریای خزر، از مشرق به شهرستان های آمل و محمود آباد، از جنوب به رشته کوههای البرز و شهرستان آمل و استان تهران و از مغرب به شهرستانهای نوشهر و چالوس میرسد.
این شهرستان، دارای ۵ شهر (نور،بلده ،رویان،چمستان،ایزدشهر)؛ ۳ بخش (مرکزی،بلده، چمستان)؛ ۸دهستان و ۲۲۶ آبادی است، مطابق آخرین آمار حدود ۱۰۵۰۰۰ جمعیت که حدود ۶۷ درصد روستایی و بقیه شهری است…
تولیدات کشاورزی:
محصول غالب کشاورزی منطقه، برنج است.وباتلاش کشاورزان زحمتکش این شهرستان تولیدمرکبات وگل گیاه تزئینی ودام وطیورنیزازمحصولات اثرگذاردرکشاورزی استان مازندران میباشد.
گستردگی شهرستان نور، از ساحل تا ارتفاعات البرز میانی، وجود تنوع آب و هوایی، رودخانه ها وآبشارهای طبیعی همـراه با آثار تاریخی و باستانی اعتبار ویژه ای به این شهرستـان داده؛ که می توانـد در زمینه برنامه ریزی سفر کاملا” مؤثر باشند…
درکیلومتر ۵ نور به محمودآباد و در شرق نور با مساحت حدود ۴۰۰۰ هکتار از اوایل دهه ۵۰ شمسی مـورد بهره برداری، واقع شده. “پارک جنگلی نور از نظر وسعت یکی از بزرگترین پارک های خاور میانه میباشد”. انواع گونه های جنگلی مانند: افرا، ممرز، توسکا، انجیلی و … در آن پیدا میگردد. رستوران مجهز و زیبا، آلاچیق های متعدد چوبی، پارک های بازی کودکان، مسجد، زمین های ورزشی، از جمله امکاناتی میباشد؛ که آن را به یکی از تفرجگاههای مهم شمال ایران تبدیل نموده است. در ابتدای ورودی غربی پارک، که از جاده اصلی نور محمودآباد جدا می گردد، سردر زیبای سنگی با ویژگی های معماری و پوشش چوبی ساخته شده که دیدنی و جذاب میباشد!
طول خط ساحلی در شهر نور، حدود ۳۲ کیلومتر است؛ که به دلیل دارا بودن ساحل ماسه ای، کم عمق، حرارت مطلوب، آب با املاح پایین، ساحل سازی مناسب، ایجاد طرحهای سالم سازی سواحل مناطق شنای امن برای خانمها و آقایان وامکانات رفاهی، هر ساله در فصل تابستان مسافران زیادی را مجذوب خود مینماید!
برای رسیدن به آبشار آب پری، باید فاصله ۵ کیلومتری شهر نور تا شهر رویان را طی کرد، یک خیابان در وسط شهر رویان، در حاشیه غربی پل و رودخانه به طرف جنوب از مسیر اصلی نور به نوشهر جدا می گردد؛ که پس از ساخت آسفالت ۸ کیلومتری در کنار رودخانه، کوه و دره جنگلی به آبشار آب پری می رسد، این مسیر به نام گلندرورد و سوردار مشهور میباشد. جریان آب در شیب سنگی ۶۰ درجه کوه، منظره زیبایی را بوجود اورده و دانه های سنگی در پایین جاده به طرف دره و وجود درختان جنگلی در سینه کش آن منظره زیبا و منحصر بفردی را ایجاد نموده است!
شهر بلده، مرکز بخش ییلاقی و کوهستانی بلده، در ۱۴۵ کیلومتری شهر نورقرار گرفته است. مسیر اصلی دسترسی به آن به صورت آسفالته در کیلومتر ۴۵ جاده هراز و محور ارتباطی آمل به تهران، در محلی به نام هردورود؛ بوسیله یک پل به طرف غرب از جاده هراز جدا می گردد و پس از طی یک مسافت ۵۵ کیلومتری به شهر بلده می رسد.
جاده در تمام طول مسیر، از آبادی های خوش آب و هوا میگذرد و در ادامه پس از گذشتن از بلده و با مسافت ۵۵ کیلومتر در محل پل زنگوله به جاده کندوان، متصل میگردد. این شهر از لحاظ آب وهوا، مناظر طبیعی، چشمه ها و آبشار، در فصل تابستان پذیرای گردشگران بسیاری میباشد…
یوش نور، در فاصله ۵ کیلومتری غرب بلده و در مسیری میباشد؛ که منتهی به جاده کندوان می گردد. علاوه بر جذابیت های طبیعی، زادگاه نیما یوشیج شاعر معروف و نوپرداز معاصردر آنجا واقع است و همواره مورد استقبال ادب دوستان جهان میباشد. خانه نیما که آرامگاه وی نیز هست؛ از بناهای متعلق به اواخر دوره صفویه میباشد؛ که با ویژگی های سنتی منطقه کوهستانی نور بنا شده و با پلان مربع شکل دارای یک حیاط مرکزی و اتاق های مختلف، در اطراف حیاط است. (عناصر تزئینی آن شامل آجرکاری، گچ بری، رنگ کاری، خراطی، ارسی های زیبا و آینه کاری میباشد؛ که آثار مهم کشور است.)
در مرکز روستای لاویج، قطعه سنگ بزرگی قرار دارد؛ که براثر عوامل و فرسایش طبیعی به شکل فیل نشسته بر زمین مشاهده میشود؛ که مسافران این روستای خوش آب و هوا این منظره طبیعی و منحصر به فرد را نیز میبینند. (البته بعد از گذر از آب گرم لاویج، با حداقل ده دقیقه پیاده روی می توانید فیل سنگی را هم مشاهده کنید.)
این بقعه، در ۳کیلومتری شرق چمستان قرار گرفته است. شهر چمستان، در ۱۵ کیلومتری شرق نور واقع شده و مسیر آسفالته آن از داخل شهر نور آغاز و پس از عبور از مسیری زیبا به چمستان رسیده و بعد از طی ۱۵ کیلومتر به شهر چمستان، خاتمه میابد. (بقعه مذکور در ضلع شمالی و مجاور با جاده واقع است.)
آقا شاه بالو، از عرفای اواخر قرن ۷ و اوایل قرن ۸ هجری قمری و مرشد شیخ حسن جوری، چهره اصلی نهضت سربداران خراسان، در عهد حکومت مغولان میباشد؛ بنای آجری با گنبدی مخروطی و تزئینات کاشیکاری بر روی مرقد آقا شیخ بالو زاهد، بنا شده؛ که از آثار مهم تاریخی مازندران محسوب میشود…
روستای ییلاقی لاویج، در۲۵ کیلومتری جنوب چمستان، در میان دره های جنگلی و زیبای البرزواقع است. در کیلومتر ۳ چمستان به نور، یک مسیر زیبای آسفالته به طرف جنوب از جاده اصلی جدا میگردد؛ که با عبور از پارک جنگلی کشپل به لاویج، خاتمه میابد.
“آب های گرم لاویج، به دلیل خواص بالای درمانی برای دردهای استخوان و مفاصل و بیماری های پوستی، همواره گردشگران فراوانی را در تمام فصول سال مختص خود کرده است؛” امکاناتی مناسب نیز در آن منطقه برای اقامت و استفاده از آب معدنی بوجود امده است. جاده چمستان به لاویج، از پارک کشپل عبور میکند و از میان جنگل میگذرد، به همین دلیل فضای دلپذیری را برای گردشگران ایجاد مینماید!
در ابتدای جاده آسفالتی لاویج، در محور چمستان به آمل واقع است، حاشیه زیبای ساحل رودخانه لاویج رود، وجود چشمه های پرآب با زلالی ویژه، امکانات نسبی اقامت و پارک بازی کودکان، این پارک را به تفریحگاه مردم منطقه و مسافران غیر بومی مبدل نموده است.
بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر شهر بلده، یک قلعه عظیم مشاهده میشود؛ که از معروفترین و بزرگترین قلعه های به جای مانده در شمال ایران میباشد. این قلعه تا اوایل دوره صفویه دایر و مسکونی بوده و مرکز یکی از مقتدرترین قدرتهای محلی آن روز ایران، بشمار میرفت…
در داخل شهر بلده، در دامنه کوه قرار گرفته و دومین بنای مرتفع شهرستان نور میباشد؛ گنبد آن مخروطی و مصالح آن از آجر و روکش گچ است. در حد فاصل گنبد و بدنه نیز، نورگیرهایی طراحی شده و طاق نماهایی نیز اطراف آن را تزیین کرده اند مزین نموده اند؛ دور کمر آنها حلقه زده است. کتیبه ای به خط کوفی قرار دارد، که دوبار نام حضرت محمد (ص) و حضرت علی (ع) را منقوش نموده اند. کتیبه چوبی روی صندوق، نام شیخ احمد نوری و تاریخ ۱۱۰۲ هجری قمری را دارد…
این نوشته تنهامعرفی گوشه هایی ازمشخصات ،مختصات وعظمت این سرزمین کهن وگوهرپرورمیباشد.منبع:روابط عمومی فرمانداری نور