به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «بلاغ» آیین‌های عزاداری در استان مازندران، با قدمتی چندین قرنه، یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های فرهنگ مذهبی و سنتی ایران به شمار می‌روند. نسل‌هاست که مردم این دیار با شور و شعور خاصی مناسبت‌های تاسوعا و عاشورا را گرامی می‌دارند و با اجرای مراسمی متنوع و پرمعنا، پیوند عمیق خود با امام حسین (ع) و واقعه کربلا را زنده نگه می‌دارند. این آیین‌ها که ریشه در تاریخ و فرهنگ بومی دارند، ترکیبی از هنر، موسیقی، نمایش و همدلی اجتماعی هستند و نمادی از هویت مردم مازندران به شمار می‌روند.
در استان مازندران، ایام تاسوعا و عاشورا به عنوان ایامی بسیار مهم و پرشور، با مجموعه‌ای از آیین‌های خاص و سنتی همراه است که هرکدام به گونه‌ای جلوه‌ای از ارادت و سوگواری مردم به امام حسین (ع) و یاران باوفایش است.
از کرنانوازی و مجمع‌گذاری تا نخل‌گردانی و تعزیه‌خوانی، آیین‌های عزاداری در استان مازندران هر ساله با شور و حال ویژه‌ای برگزار می‌شود. پخت نذورات و سیاه‌پوشی مردم، فضای معنوی تاسوعا و عاشورا را در این دیار پررنگ‌تر می‌کند و پیوند فرهنگی و دینی عمیقی میان مردم و عاشورا برقرار می‌کند.
یکی از نخستین و پرآوازه‌ترین آیین‌ها، کرنانوازی است؛ در این مراسم، نوازندگان محلی با ساز بادی سنتی به نام کرن، نوای حزن‌آلود عزاداری را به گوش می‌رسانند. صدای کرن که از کوچه‌ها و معابر طنین می‌اندازد، یادآور آغاز ایام سوگواری و دعوتی است به حضور در مراسم‌ها و دسته‌جات عزاداری.
همزمان با این مراسم، مردم به انجام مجمع‌گذاری می‌پردازند؛ مجمع‌گذاری یعنی آماده‌سازی مکان‌های برگزاری عزاداری، نظیر حسینیه‌ها و میدان‌های اصلی، و هماهنگی هیئت‌ها و دسته‌ها برای شرکت در مراسم. این کار به صورت جمعی انجام شده و حس وحدت و همبستگی میان مردم را تقویت می‌کند.
هر صبح در روزهای تاسوعا و عاشورا، صبح‌خوانی به عنوان یک آیین سنتی اجرا می‌شود. در این مراسم، مرثیه‌خوان‌ها با صدای بلند به بیان داستان‌های عاشورایی و دعاخوانی می‌پردازند و عزاداران را برای شرکت در مراسم اصلی آماده می‌کنند.
یکی از مهم‌ترین و پرشورترین برنامه‌ها، تعزیه‌خوانی است؛ نمایش‌های تعزیه با حضور بازیگران محلی و هیئت‌ها، واقعه عاشورا را به صورت زنده به تصویر می‌کشند. این نمایش‌ها که با حرکات نمایشی، خواندن نوحه و دیالوگ‌های مذهبی همراه است، تاثیر عمیقی بر تماشاگران گذاشته و نقش مهمی در انتقال مفاهیم عاشورایی به نسل‌های جوان دارد.
از دیگر آیین‌های خاص و منحصر به فرد مازندران، کرپ‌زنی است؛ در این مراسم، پارچه‌های سیاه بر درب منازل، حسینیه‌ها و مکان‌های عمومی نصب می‌شود تا فضای محزون و عزادارانه به همه یادآوری شود.
پلک‌کشی نیز یکی دیگر از رسوم است که طی آن بخشی از لباس یا صورت عزاداران به نشانه ماتم و حزن، سیاه می‌شود. این آیین نوعی ابراز همدلی و پیوند عاطفی با مصائب کربلا است که در سراسر استان به چشم می‌خورد.
یکی از باشکوه‌ترین مراسم مازندران، نخل‌گردانی است؛ در این مراسم، نخل‌های بزرگ و تزئین‌شده که به وسیله پارچه‌های سیاه و نذورات آراسته شده‌اند، با حضور صدها نفر از مردم در خیابان‌ها به حرکت در می‌آیند. نخل‌گردانی نمادی از یاد و احترام به شهدای کربلاست و هر ساله به شکلی پرشور برگزار می‌شود که شور عزاداران را به اوج می‌رساند.
در ایام عاشورا، مردم با پوشیدن لباس‌های سیاه، شرکت در سیاه‌پوشان، سینه‌زنی، زنجیرزنی و برگزاری مجالس روضه‌خوانی، فضای عزاداری را پررنگ‌تر می‌کنند. این مراسم‌ها همراه با پخش نذورات سنتی نظیر آش نذری، شله‌زرد، خرما و خورشت‌های محلی به صورت گسترده انجام می‌شود و بیانگر مهربانی و نوع‌دوستی در جامعه است.
پخت نذورات معمولاً با همکاری هیئت‌ها و خانواده‌ها انجام شده و در معابر و حسینیه‌ها بین عزاداران توزیع می‌شود. این سنت علاوه بر جنبه فرهنگی، به عنوان یکی از نمادهای همبستگی اجتماعی و ارادت قلبی به اهل بیت (ع) شناخته می‌شود.
آیین‌های عزاداری در مازندران، نه تنها فرصتی برای بیان ارادت دینی بلکه فرصتی برای تقویت فرهنگ بومی و انسجام اجتماعی است که نسل به نسل منتقل شده و هرساله با شکوه بیشتری برگزار می‌گردد.
به گزارش بلاغ؛ آیین‌های عزاداری مازندران فراتر از یک مراسم مذهبی صرف، جلوه‌ای از همبستگی و فرهنگ غنی مردمی است که با حفظ و پاسداری از سنت‌ها، پیام عاشورا را به نسل‌های بعد منتقل می‌کنند. این مناسک، با تمام شکوه و اصالت خود، یادآور فداکاری، ایثار و مقاومت در برابر ظلم است و همچنان روح ایمان و اخلاق را در دل جامعه زنده نگه می‌دارد. حفظ و تقویت این سنت‌ها، ضامن تداوم پیوند میان فرهنگ، تاریخ و مذهب این سرزمین خواهد بود.
