نیمایوشیج؛ شاعر مردمی در خدمت بیان آرمان‌های مردم ایران

به گزارش خبرنگار سرای نور،جشن داروگ به مناسبت یکصد و بیست و یکمین سالروز تولد نیما یوشیج در خانه نیما در یوش بلده شهرستان نور برگزار شد.

علی اسفندیاری، مردی كه بعدها به «نیما یوشیج» معروف شد، در بیست‌ویكم آبان‌ماه سال ۱۲۷۶ مصادف با ۱۱ نوامبر ۱۸۹۷ در یكی از مناطق كوه البرز در منطقه‌ای به‌نام یوش، از توابع نور مازندران، دیده به جهان گشود. او ۶۲ سال زندگی كرد و اگرچه سراسر عمرش در سایه‌ی مرگ مدام و سختی سپری شد؛ اما توانست معیارهای هزارساله‌ی شعر فارسی را كه تغییرناپذیر و مقدس و ابدی بود، با شعرها و رای‌های محكم و مستدلش، تحول بخشد. در همان دهكده كه متولد شد، خواندن و نوشتن را نزد آخوند ده یاد گرفت”

نیما ۱۱ ساله بوده كه به تهران كوچ می‌كند و روبه‌روی مسجد شاه كه یكی از مراكز فعالیت مشروطه‌خواهان بوده است؛ در خانه‌ای استیجاری، مجاور مدرسه‌ی دارالشفاء مسكن می‌گزیند. او ابتدا به دبستان «حیات جاوید» می‌رود و پس از چندی، به یك مدرسه‌ی كاتولیك كه آن وقت در تهران به مدرسه‌ی «سن‌لویی» شهرت داشته، فرستاده می‌شود بعدها در مدرسه، مراقبت و تشویق یك معلم خوش‌رفتار كه «نظام وفا» ـ شاعر بنام امروز ـ باشد، او را به شعر گفتن می اندازد. نظام وفا استادی است كه نیما، شعر بلند «افسانه» كه به‌قولی، سنگ بنای شعر نو در زبان فارسی است را به او تقدیم كرده است.

او نخستین شعرش را در ۲۳ سالگی می‌نویسد؛ یعنی همان مثنوی بلند «قصه‌ی رنگ ‌پریده» كه خودش آن‌را یك اثر بچگانه معرفی كرده است. نیما در سال ۱۲۹۸ به استخدام وزارت مالیه درمی‌آید و دو سال بعد، با گرایش به مبارزه‌ی مسلحانه علیه حكومت قاجار اقدام به تهیه‌ی اسلحه می‌كند. در همین سال‌هاست كه می‌خواهد به نهضت مبارزان جنگلی بپیوندد؛ اما منصرف می‌شود.

نیما در دی ماه ۱۳۰۱ افسانه را می‌سراید و بخشهایی از آن را در مجله‌ی قرن بیستم به سردبیری «میرزاده عشقی» به چاپ می‌رساند. در ۱۳۰۵ با عالیه جهانگیری ـ خواهرزاده‌ی جهانگیرخان صوراسرافیل ـ ازدواج می‌كند.

نیما در سال ۱۳۱۷ به عضویت در هیات تحریریه‌ی مجله‌ی موسیقی درمی‌آید و در كنار «صادق هدایت«،«عبدالحسین نوشین» و «محمدضیاء هشترودی»، به كار مطبوعاتی می‌پردازد و دو شعر «غراب» و «ققنوس» و مقاله‌ی بلند «ارزش احساسات در زندگی هنرپیشگان» را به چاپ می‌رساند. در سال ۱۳۲۱ فرزندش شراگیم به‌دنیا می‌آید ـ كه بعد از فوت او، با كمك برخی دوستان پدر، به گردآوری و چاپ برخی شعرهایش اقدام ‌كرد.

دکتر مرتضی محسنی دانشیار دانشگاه مازندران در مورد اندیشه‌ها و باورهای نیما اظهارکرد: نیما از آغاز تا پایان حیاتش شاعر مردمی و در خدمت بیان آرمان‌های مردم ایران بود.

وی گفت: نماد طبیعت در ویژگی‌های بومی و اقلیمی و باورهای این سرزمین در اشعار نیما دیده می‌شود و در اشعار نیما طبیعت با رویکردهای متفاوت نمود پیدا کرد.

دانشیار دانشگاه مازندران افزود: نیما در مهمترین مضامین خود در سال ۱۳۰۰ طبیعت پاک روستایی به ویژه روستای شمال در اشعارش نمود پیدا کرده است.

محسنی گفت: در سنین جوانی که بازتاب احساسات پاک است نیما وقتی می‌دید جامعه شهری، جامعه پاک روستایی و اهالی روستا را زیر سؤال برده است درقالب اثری که شخصیت‌های آن از روستا است شاعر به بیان خاطرات خود می‌پردازد و اشعار نیما نقدی به اوضاع اجتماعی است.

وی افزود: علت بازتاب کلمات مازندرانی در اشعار نیما این بود که کلماتی که از زبان مرکز دور مانده وارد شعر فارسی شود و این رویکرد نیما نقدی است بر مرکز نشینان که بگوید زبان‌های بومی این توان را دارند که بر توانمندی زبان مرکز بیافزایند.

دانشیار دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه نیما شاعر نماد است و بازتاب کلمات مازندرانی در اشعار فارسی برای دگرگون کردن و هویت نوبخشی به این کلمات است افزود: آنگاه که نیما می‌خواست احساسات خود را با عمیق‌ترین کلمات بیان کند به سراغ زبان مازندرانی می‌رفت و احساسات نیما در مجموعه اشعاری است که به زبان مازندرانی سروده شده است.

نماینده مردم نور و محمودآباد در خانه ملت در این مراسم با اشاره به نیما یوشیج، پدر شعر نو افزود: نیما شاعری مردمی بود که با شعرنو راههای جدیدی را پیش روی شاعران معاصر گشود و برای آشنایی نسل جوان با بزرگان این سرزمین باید زمینه‌های مناسب فراهم شود.

علی شادمان با اشاره به شاعر پرآوازه نیما یوشیج اظهارکرد: نیما سبکی نو در شعر پدید آورد و به عنوان شخصی که منشی را در عرصه حیات خود آغاز کرد شناخته شده است.

وی گفت: در تعریف جدید یونسکو افراد بیسواد کسانی هستند که قدرت تغییر نداشته باشند و نیما از فضای بسته موجود پوسته را شکافت و موقعیت جدیدی رقم زد.

فرماندار نور اضافه کرد: این بعد از نیما در کلیه عرصه‌های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، اجرایی و … باید رقم بخورد.

این مسئول خاطرنشان کرد: یکی از چیزهایی که به جامعه آسیب می‌رساند این است که قدرت تغییر نداریم و نیما پدر شعر نو قدرت تغییر را در حوزه علمی خودش به وجود آورد.

شادمان تصریح کرد: همه ما در حوزه‌های کار خود باید این سبک و روش را که امروز دنیا به سمت آن حرکت کرده است، برسیم.

وی با اشاره به موضع وصیت نامه نیما تصریح کرد: نیما در آخرین جملات وصیت نامه خود کسی را امانتدار خود نام برد که او را ندیده بود و سبک او را قبول نداشت با اینکه هرگز معین را ندیده بود وی را امین خود نام برد.

فرماندار نور اظهارکرد: نیما می‌تواند در حوزه اجتماعی و فرهنگی برای ما الگوی خوبی باشد که همه در کنار هم باشیم و برای ساختن کشور با اتحاد و یکپارچگی حرکت کنیم و این در روش و منش نیما جلوه‌گراست.

این مسئول افزود: امروز با الگو برداری می‌توانیم جامعه خودمان را بسازیم و مردم یوش با روحیه صمیمی که با مهمانان و گردشگران برخورد می‌کنند، شأن نیما را به رخ آن‌ها می‌کشند و میزبان خوبی برای مهمانان اقصی نقاط کشور و دنیا هستند.

گفتنی است درپایان لوح یادبود به مهدی ایزدی به پاس خدمت برای بازسازی خانه و موزه نیما و به عنوان رئیس پایگاه فرهنگی یوش که یکی از سه پایگاه فرهنگی استان مازندران است اهدا شد و لوح یادبودی به میراث فرهنگی استان مازندران اهدا شد که در موزه نیما نگهداری می‌شود و لوح دیگر به مسیح اسفندیاری که در زنده کردن اسم نیما زحمات زیادی کشید، اهدا شد و لوح یادبودی به احمد ناطق نوری به پاس خدمات در این جهت اهدا شد.

اهالی، دهیاری و شورای اسلامی روستای ملی یوش از مساعدت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران، نظارت فرمانداری شهرستان نور، بخشداری بلده ، شورای بخش، بنیاد نیما، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان و حضور نماینده مردم نور و محمودآباد در خانه ملت، بزرگان، اساتید، اصحاب رسانه، دست اندرکاران برپایی سالروز تولد نیما و شرکت کنندگان قدردانی و تشکر کردند.