موارد متعددی گزارش شدهاند که در آنها، مجوزهای معدنی با سوءاستفاده از قانون یا با نقض ضوابط زیستمحیطی صادر شدهاند. در این زمینه، نقش نهادهای قضایی در برخورد با متخلفان و ابطال مجوزهای غیرقانونی بسیار حیاتی است.
تخریب کوهها؛ تهدیدی برای اکوسیستم و منابع آبی
کوهها بهعنوان ذخیرهگاههای آب و تنوع زیستی، نقش کلیدی در تعادل طبیعت ایفا میکنند. برداشتهای غیراصولی معادن نهتنها منظره طبیعی را تخریب میکند، بلکه موجب فرسایش خاک، کاهش نفوذ آبهای زیرزمینی و تشدید سیلابها میشود. در برخی مناطق، این فعالیتها حتی به نابودی جنگلها و مراتع مجاور نیز منجر شده است.
بررسی موارد کوه خواری نشان میدهد که برخی مجوزهای معدنی بدون ارزیابی دقیق زیستمحیطی و مطالعات جامع صادر شدهاند. بنابراین، ضروری است که سیاستگذاری معدنی بر اساس توسعه پایدار و رعایت حقوق محیطزیست بازنگری شود. نظارت مستمر بر فعالیت معادن، بهویژه در مناطق حساس اکولوژیکی، تشدید گردد. شفافیت در صدور مجوزها و مشارکت جوامع محلی در تصمیمگیریها افزایش یابد.
نقش رسانهها و افکار عمومی
رسانهها و فعالان محیطزیست با انعکاس موارد تخریب کوهها و فشار افکار عمومی میتوانند زمینهساز تحرک بیشتر نهادهای نظارتی و قضایی شوند. همچنین، ضروری است که گزارشهای مردمی در این زمینه بهصورت جدی پیگیری شود.
کوهها میراث طبیعی و سرمایه نسلهای آینده هستند و نباید به بهانه منافع کوتاهمدت اقتصادی نابود شوند.
دادستانی و دستگاههای قضایی باید با برخورد قاطع با متخلفان، مانع از ادامه روند کوهخواری شوند و سازمانهای مسئول نیز باید پاسخگو باشند. حفظ محیطزیست نهتنها یک وظیفه قانونی، بلکه یک تعهد اخلاقی در قبال آیندگان است.
یادداشت: یاسر اکبری فعال اجتماعی و رسانهای