آخرين پيامبر الهی در ۱۷ ربيع الاوّل از پدری به نام “عبدالله بن عبدالمطلب” و مادری به نام ” آمنه بنت وهب” ديده به جهان گشود و با انوار رخسار و جمال منوّرش، جهان تيره و تاريک، به ويژه عربستان را روشن گردانيد. پدرش عبدالله بن عبدالمطلب، پيش از تولد فرزندش محمد(ص)، در حالی که همسرش آمنه، به چنين فرزندی، حامله بود، به همراه ساير بازرگانان قريش، جهت سفر تجاری عازم شام گرديد و در بازگشت از شام، در يثرب(مدينه منوّره) بيمار شد و در همان جا درگذشت و توفيق ديدار نوزاد خويش را نيافت. وفات عبدالله، دو ماه و به روايتی هفت ماه پيش از تولد فرزندش حضرت محمد(ص) بود. امّا آمنه، مادر گرامی رسول خدا(ص)، که به تقوا، عفت و پاکيزگی در ميان بانوان قريش معروف بود، پس از تولد نور ديدهاش حضرت محمد(ص)، چندان در اين دنيای فانی زندگی نکرد. وی، دو سال و چهار ماه و به روايتی شش سال، پس از ميلاد رسول خدا(ص)، در بازگشت از يثرب، در مکانی به نام “ابوا” بدرود حيات گفت و در همان مکان مدفون شد. رسول خدا(ص) پس از تولد، در کفالت جدش عبدالمطلب، بزرگ و سيد قريش مکه، قرار گرفت. عبدالمطلب جهت شير دادن نور ديدهاش محمد(ص)، در آغاز وی را به “ثويبه”، آزاد شده ابولهب سپرد ولی پس از مدتی وی را به “حليمه دختر عبدالله بن حارث سعديه” واگذار کرد. حليمه، در ظاهر اگر چه دايه وی بود، ولی در حقيقت به مدت پنج سال از او مراقبت و مادری کرد. پيامبر اسلام(ص) از دوران کودکی دارای دو نام بود. يکی “محمّد” که جد بزرگوارش عبدالمطلب، برای وی برگزيد و ديگری “احمد” که مادر ارجمندش آمنه، آن را انتخاب کرده بود. از امام صادق)ع( روايت شد که ابليس، پس از رانده شدن از رحمت الهی، ميتوانست به هفت آسمان رفت و آمد کند و خبرهای آسمانی را گوش دهد، تا اين که حضرت عيسی (ع) ديده به جهان گشود، از آن پس، ابليس از سه آسمان فوقانی ممنوع شد و تنها در چهار آسمان پايينتر، رفت و آمد ميکرد. ولی چون حضرت محمد(ص) به دنيا آمد، ابليس از تمام آسمانها رانده شد و رفت و آمدش ممنوع گرديد و غير از او، تمامی شياطين نيز با تيرهای شهاب از آسمان رانده شدند. هم چنين روايت شده است که هنگام ولادت فرخنده حضرت محمد(ص)، ايوان کسری شکاف برداشت و چند کنگره آن فرو ريخت و آتش آتشکده بزرگ فارس خاموش شد؛ درياچه ساوه خشک گرديد؛ بتهای مکه سرنگون شدند؛ نوری از وجود آن حضرت به سوی آسمان بلند شد که شعاع آن فرسنگها را روشن کرد؛ انوشيروان، پادشاه ساسانی ايران و مؤبدان بزرگ دربار وی، خوابهای وحشتناکی ديدند؛ پس از استقرار در زمين، گفت: اَللّهُ أکْبَرُ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ کَثيراً، سُبْحانَ اللّهِ بُکْرَهً وَ أصيلاً. گفتنی است که تاريخ نگاران و سيره نويسان شيعه و اهل سنت، با اين که در سال و ماه تولد آن حضرت، اتفاق نظر داشته و ميگويند که آن حضرت در اوّل عام الفيل، برابر با سال ۵۷۰ ميلادی و در ماه ربيع الاوّل ديده به جهان گشود، ولی درباره روز تولد وی، اختلاف نظر دارند. شيعيان، معتقدند که رسول خدا(ص) در روز جمعه، مصادف با ۱۷ ربيع الاوّل، به دنيا آمد و اهل سنت ميگويند که تولد وی، روز دوشنبه دوازدهم ربيع الاوّل بوده است.اما از اين که سال تولد پيامبر(ص) را “عام الفيل” مينامند، بدين جهت است که دو ماه و هفده روز پيش از تولد پيامبر)ص، يعنی در نخستين روز محرم سال ۵۷۰ ميلادی، فيل سواران “ابرهه” به مکه هجوم آورده و قصد نابودی کعبه و مسجدالحرام را نمودند ولی با معجزه شگفت الهی سرکوب شدند.
۱۷ ربيع الاول – زادروز فرخنده امام جعفر صادق (ع) – سال ۸۳ هجری قمری
امام جعفر صادق (ع) در روز جمعه، به هنگام طلوع فجر و به روايتی در روز دوشنبه، هفدهم ربيعالاوّل سال ۸۳ قمری ديده به جهان گشود و عالم انسانی را با انوار طيّبه خويش تابناک نمود. پدرش امام محمد باقر)ع ( وی را به نام عموی نياکانش جعفر طيّار(ع)، “جعفر” نام نهاد. حضرت جعفر بن محمد(ع) دارای يک کنيه معروف به نام “ابوعبدالله” و دو کنيه غير معروف به نامهای ” ابواسماعيل” و ” ابوموسی” بود. هم چنين، دارای القابی چند بود که معروفترين آنها عبارت است از: صادق، صابر، طاهر و فاضل.
شيعيان و محبّان اهل بيت(ع)وی را به ” صادق آل محمد(ص) ” ميشناسند. زيرا آن حضرت، هرگز سخنی جز راست و درست، چيزی نفرمود. پدر ارجمندش ،امام محمد باقر (ع) است که نَسَب وی با دو واسطه به امير مؤمنان حضرت علی (ع) و با سه واسطه به پيامبر اکرم (ص) منتهی ميگردد.
مادر گرامی امام جعفر صادق (ع)، فاطمه، معروف به ” اُمّ فروه” از زنان نيکو سرشت، نيکوکار و نيکورفتار عصر خويش بود. اين بانوی باتقوا و متدّين، از جهت فضيلت و منقبت، سرآمد زنان روزگار خود به شمار ميآمد و امام صادق(ع) در شأن و مقام وی فرمود: مادرم از زنانی بود که ايمان داشت، تقوا پيشه کرده و نيکوکاری مينمود و خدا، نيکوکاران را دوست دارد.
امام جعفر صادق (ع) به مدت دوازده سال، حيات با برکت جدّ گرامياش امام زين العابدين (ع) را درک کرد و از مکتب تربيتی و علمی وی بهره وافر يافت. هم چنين، آن حضرت به مدت ۳۲ سال از وجود شريف پدرش امام محمد باقر (ع) برخوردار بود و در تمام رويدادهای مهم در کنار پدر ارجمندش قرار داشت. مدت امامت امام جعفر صادق(ع)، ۳۳ سال و ده ماه (از ذی حجه سال ۱۱۴ تا ۲۵ شوال سال ۱۴۸ قمری) بود و در ايّام زندگی با برکت خويش با خلافت غاصبانه چند تن از خلفای اموی و دو تن از خلفای عباسی به شرح ذيل معاصر بود:
۱- عبدالملک بن مروان (۶۵ – ۸۶ ق )
۲- وليد بن عبدالملک (۸۶ – ۹۶ ق )
۳- سليمان بن عبدالملک (۹۶ – ۹۹)
۴- عمر بن عبدالعزيز (۹۹ – ۱۰۱ ق )
۵- يزيد بن عبدالملک (۱۰۱ – ۱۰۵ ق)
۶- هشام بن عبدالملک (۱۰۵ – ۱۲۵ ق )
۷- وليد بن يزيد (۱۲۵ – ۱۲۶ ق )
۸- يزيد بن وليد (۱۲۶ – ۱۲۶ ق )
۹- مروان بن محمد (۱۲۶ – ۱۳۲ ق ) ۱۰
– ابوالعباس سفاح (۱۳۲ – ۱۳۶ ق )
۱۱- منصور دوانقی (۱۳۶ – ۱۵۸ ق )
گفتنی است که نُه نفر اوّل از طايفه بنی اميه و دو نفر آخر از خاندان بنی عباس بودند و آن حضرت از هر دو طايفه، سختيها و بيمهريهای فراوانی ديد؛ اما چون آن امام بزرگوار در انتهای دوران خلافت ستم کارانه امويان و در آغاز خلافت فريبکارانه عباسيان ميزيست، فرصت مناسبی به دست آورد تا در زمان انتقال خلافت از يک طايفه غاصب، به طايفه غاصب ديگر و سرگرم شدن آنان به يکديگر، مکتب اهل بيت (ع) را به مسلمانان بشناساند و زمينه ترويج و تبليغ اين مکتب را مهيّا سازد و از اين راه، بيشترين بهره را نصيب اسلام و مسلمانان نمايد.
آن حضرت با تشکيل حوزه علميه و تعليم شاگردانی مبرز، چون هشام، زراره و محمد بن مسلم، تحول شگرفی در جهان اسلام و مذهب شيعه پديد آورد و جهانيان را با اسلام ناب محمدی (ص) و مکتب حيات بخش اهل بيت (ع) آشنا ساخت. به همين جهت، وی را پايه گذار مذهب “اماميه” دانسته و شعيان امامی اثناعشری را ” شيعه جعفری” ميگويند. سرانجام اين امام همام، در ۶۵ سالگی به وسيله زهری که منصور دوانقی، به واسطه عوامل و مزدوران خود در مدينه، به آن حضرت خورانيد، مسموم شد و به خاطر شدت زهر، به شهادت رسيد. تاريخ شهادت وی، ۲۵ شوال سال ۱۴۸ قمری ميباشد. امام موسی کاظم (ع) به همراه ساير فرزندان امام جعفر صادق (ع)، بدن مطهر پدر را پس از غسل، کفن و نماز، در جوار قبر پدر و جدش و عموی پدرش در قبرستان بقيع به خاک سپردند.
منبع:بیتوته